منطقه‌بندی یا زون‌بندی حریق (Fire Zone)
سهولت، سرعت و دقت در تشخیص و تعیین محل وقوع حریق به ویژه ساختمان‌های بزرگ، لزوم تقسیم‌بندی ساختمان به مناطق کوچکتر و مجزا را به وجود می‌آورد و مهمترین عوامل تعیین کننده مرزهای آن، کاربری، مساحت و بخش‌بندی‌های ضد حریق ساختمان است. هر ساختمان می‌بایست به قسمت‌های مختلف جهت تشخیص سریع حریق و اعلام آن تقسیم شود، تا بتوان به وسیله‌ی سیستم، تشخیص و اعلام حریق را سریعتر شناسایی کرد. مثلا در هنگام مشاهده‌ی حریق می‌توان با فشار شستی آژیر را به صدا درآورد. در صورتی که زون‌بندی اجرا نشده باشد، اعلام با تاخیر و موجب سردرگمی و تشخیص اشتباه می‌شود.
تاثیر عوامل یاد شده در تعیین مناطق با رعایت موارد زیر میسر میگردد:
- هر طبقه ساختمان که بیش از 300 متر مربع باشد باید یک منطقه مجزا محسوب شود.
- حداکثر مساحت یک منطقه 2000 متر مربع است.
- اگر کل مساحت طبقات یک ساختمان 300 متر مربع یا کمتر باشد می‌توان آن را یک منطقه محسوب داشت.
- بخش‌بندی ضد آتش در ساختمان یکی از مهمترین شاخصه‌های تعیین مناطق است. بنابراین علی‌رغم مساحت می‌باید به آتش‌بندی فضاها نیز توجه داشت. در این حالت مرزهای منطقه تشخیص حریق محدود به مرزهای بخش‌بندی ضد آتش است. به همین دلیل پلکان، چاه آسانسور یا شفت‌های دیگر که به وسیله دیواره‌های ضد حریق از فضاهای دیگر مجزا شده‌اند، می‌توانند علی‌رغم مساحتی که دارند به عنوان یک منطقه در نظر گرفته شوند. بام‌ها نیز منطقه جداگانه‌ای محسوب می‌شوند.
- بنا به نحوه قرارگیری دیوارهای ضد حریق و فضاهای مجزا شده، مناطق ممکن است به صورت افقی (سطح طبقات) و یا عمودی (چاه آسانسور، پلکان و …) تعریف شوند.
- حداکثر فاصله‌ی جستجو در یک منطقه نباید بیش از 30 متر باشد. منظور از فاصله جستجو، مسافتی است که برای یافتن و رویت محل حریق باید طی شود. از این رو در ساختمان‌هایی که دارای اتاق‌های متعدد هستند بهتر است در بالای درهای مشرف به راهروها، چراغ‌های نشانگر نصب گردد. در برخی ساختمان‌ها ممکن است نصب چراغ نشانگر با توجه به محدودیت فاصله‌ی جستجو موجب کاهش سطح مناطق و افزایش تعداد آن‌ها گردد.
- مناطق را از نظر هم بندی و سیم کشی می‌توان به دو گروه منطقه‌ی تشخیص و منطقه‌ی هشدار تقسیم نمود. در منطقه‌ی تشخیص، هم‌بندی بین دتکتورها و شستی‌های اعلام حریق در سطح معینی که به عنوان یک منطقه تعریف شده است، صورت می‌گیرد و به هنگام عمل نمودن یک شستی و یا فعال شدن یک دتکتور اتوماتیک، چراغ مربوط به همان منطقه و یا کد مربوط به همان دتکتور (در سیستم آدرس پذیر) در تابلوی کنترل مرکزی روشن می‌شود. در حالی که هم‌بندی بین آژیرها و سایر هشدار دهنده‌های صوتی در حالی که ممکن است در یک منطقه انجام پذیرد، اما به هنگام فعال شدن می‌تواند چند منطقه مجاور و یا همه مناطق را شامل شود. بنابراین یک منطقه هشدار می‌تواند شامل چندین منطقه‌ی تشخیص گردد.
- مناطق تشخیص، ورودی‌ها و مناطق هشدار، خروجی‌های تابلوی کنترل مرکزی را تشکیل می‌‌دهند. یکی از عوامل مهم در تعیین مشخصات تابلوی کنترل مرکزی، تعداد مدارهای ورودی و خروجی است.
- عدم منطقه‌بندی صحیح و همچنین افزایش تعداد مناطق بدون پیروی از منطقی خاص، باعث سردرگمی و ابهام در تعیین محل حریق می‌شود.
استانداردهای زون‌بندی در سیستم اعلام حریق
- در سیستم کانونشنال هر ساختمان می‌بایست حداقل یک زون باشد ( به عنوان مثال در شهرک‌های با ساختمان‌های یک طبقه‌ی مجاور هم نمی‌توان چند ساختمان را یک زون در نظر گرفت).
- در سیستم کانونشنال هر طبقه می‌بایست حداقل یک زون باشد (به عنوان مثال در یک آپارتمان نمی‌توان چند طبقه را یک زون در نظر گرفت).
- در سیستم آدرس پذیر نیز در صورت زون‌بندی تجهیزات (تعیین زون‌ها به صورت نرم افزاری) بزرگترین مساحت یک زون نباید از 2000 متر مربع بیشتر باشد (در برخی محصولات 1600 متر مربع است).
- بهتر است شستی‌های اعلام حریق (در مکان‌هایی خاص مثل راهروی طبقات در یک واحد مسکونی) به عنوان یک زون مجزا در نظر گرفته شود.
- پله‌های فرار می‌بایست به عنوان یک زون مجزا در نظر گرفته شوند.
- موتورخانه و چاهک آسانسور می‌بایست به عنوان یک زون مجزا در نظر گرفته شوند.
آخرین دیدگاهها