سیستم اطفا حریقConventional fire alarm system

سیستم گازی CO2

سیستم اطفاء حریق CO2 (دی اکسید کربن) برای محیط­‌های خطری که برق، متوسط غیر هدایت الکتریکی ضروری و یا مطلوب باشد، مفید است. دی اکسید کربن به فراوانی یافت می‌­شود، گازی غیر خورنده بوده و از حریق پشتیبانی نمی­‌کند (مخالف حریق) و یا با اکثر مواد واکنش نشان نمی‌­دهد. این سیستم طوری طراحی می‌­شود که پس از تخلیه، غلظت دی اکسید کربن در محیط خطر را بالا ببرد. این سیستم اکسیژن آزاد موجود در محل که از حریق پشتیبانی می­‌کند را حذف کرده و بدین ترتیب حریق را خاموش می­‌کند. سیستم اطفاء حریق دی اکسید کربن یک سیستم بسیار موثر است که می‌تواند برای بسیاری از انواع آتش مورد استفاده قرار گیرد. همچنین برای حریق­های سطحی نظیر مایعات قابل اشتعال و بیشتر مواد قابل احتراق جامد موٍثر می‌­باشد.

محیط‌­های زیر به نوعی جزء مناطقی هستند که در آن­‌ها از سیستم اطفاء حریق CO2 (دی اکسید کربن) استفاده می‌­شود:

  • چاپ پرس (Printing Presses)
    • خزانه
    • مخازن غوطه وری (Dip Tanks)
    • اتاق ساخت اسپری (Spray Booths)
    • اتاق موتور (Engine Rooms)
    • تجهیزات فرآیندی (Process Equipment)
    • گاز قابل اشتعال و یا مناطق ذخیره سازی مایعات

مزایای سیستم اطفاء حریق گازی CO2 :

  • عایق جریان الکتریکی
  • عدم تأثیرات مخرب بر عوامل زیست محیطی
  • قابلیت اطفاء محدوده زیادی از مواد
  • عدم تأثیر مخرب بر طبیعت
  • شارژ مجدد بسیار ساده و مقرون به صرفه

موارد کاربردهای اطفاء گاز: CO2:

  • مخازن و مایعات قابل اشتعال شامل : حلال‌ها، تانک‌های رنگ و ورنیش، اتاق‌های تهیه و پمپاژ رنگ، سالن‌های رنگ آمیزی، مخازن نفت، اتاق‌های آزمایش موتور، موتورخانه، صنایع چاپ و انتشارات تانک‌های ته نشین کننده مواد آتش زا و …
  • مخاطرات الکتریکی و الکترونیکی شامل: پست‌های برق، تونل‌های کابل، اتاق‌های ترانس، اتاق سوئیچ گیر و …
  • مخاطرات گروه A حریق شامل: آرشیوها و بایگانی‌های راکد و …

آیروسل

سیستم گازی آیروسل Aerosol

سیستم گازی آیروسل Aerosol

اطفاء حریق آیروسل Aerosol  شکلی از سیستم اطفاء حریق مشابه سیستم‌های اطفاء حریق گازی شیمیایی خشک مبتنی بر ذرات می­‌باشد. این نوع سیستم اطفاء حریق با نفوذ در زنجیره حریق و رادیکال­‌های آزاد حریق را به صورت شیمیایی اطفاء می‌­کند، سیستم­‌های اطفاء حریق آیروسل به صورت جامد می‌­باشد که این خود یک نوع مزیت به شمار می‌­آید که برخلاف سیستم­‌های اطفاء حریق گازی مشکلات افزایش و یا کاهش فشار بر اثر تغییرات دمایی را ندارند و اینکه بر اثر ضربه و فشار امکان ترکیدن و بروز خسارت را نیز ندارند .

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آیروسل (Aersol)  سیستم مهار کننده آتش بر پایه پودر (ذرات جامد) و گاز(آیروسل) می­‌باشد. اطفاء حریق اتوماتیک آیروسل جامدی غیرسمی بوده و تا زمانی که به صورت الکتریکی و یا واکنش گرما زا فعال نشده است پایدار می­‌ماند و در صورت فعال شدن ترکیبی از پودر و گاز (آیروسل) با خاصیت خاموش کنندگی تولید می‌­نماید.
در مقایسه با اطفاء حریق گازی (که تنها منتشر کننده گاز می‌­باشند) و عوامل اطفاء حریق شیمیایی خشک (ذرات پودر مانند با سایز 25-150 میکرومتر) آیروسل ذرات جامد کوچکتر از 10 میکرومتر در قطر را منتشر می­‌کنند، که باعث ماندگاری بیشتر مواد در محل حریق می‌­شود.
بر خلاف مواد خشک شیمیایی که باید به طور مستقیم بر روی شعله نشانه گیری شوند آیروسل عامل شناور بسیار موثری فارغ از مکان و ارتفاع آتش می‌­باشد.

 سیستم اطفاء حریق آیروسل به 3 صورت فعال می شوند:

الکتریکال:

در این نوع حالت فعال شدن کنترل پنل پس از اینکه از طریق سیگنال­‌های دتکتوهای تشخیص دهنده دود و حرارت از بروز حریق اطمینان یافت، اقدام به ارسال ولتاژ 24 ولت بر روی کانکتور سیلندر آیروسل می‌­نماید که به محض رسیدن ولتاژ به کپسول آیروسل ماده اطفایی آیروسل آزاد شده و در 6 ثانیه کل حجم کپسول آیروسل در محیط تخلیه می‌­شود.

مکانیکال:

در این نوع فعال شدن، با توجه به وجود یک فتیله فوق حساس به جرقه و یا شعله، که در محیط کشیده شده است، به محض برخورد کوچکترین جرقه فتیله عمل کرده و در کمتر از 3 ثانیه (طول فتیله از 1/5 متر تا 3 متر است) باعث فعال شدن کپسول آیروسل شده و ماده اطفایی آیروسل داخل کپسول آیروسل تخلیه می‌­شود.

حرارتی:

سنسورهای داخل کپسول‌­های آیروسل به دمای 475 درجه سلسیوس حساس هستند، یعنی با رسیدن دما به 475 درجه کپسول به صورت اتوماتیک اقدام به آزادسازی ماده اطفایی آیروسل در محیط می‌­نماید.
همانطور که توضیح داده شد کپسول‌های آیروسل در صورت از کار افتادن هرکدام از فعال کننده­‌ها، امکان عملکرد به 2 روش دیگر را دارا هستند. البته در زمان فعال شدن ماده اطفایی آیروسل و خاموش کردن حریق توسط آیروسل محیط از گازی به صورت مه اشباع شده و به علت سبک بودن و هم وزن بودن با هوا تا 40 دقیقه در محیط ماندگار است که این امر برای جلوگیری از بازگشت حریق بسیار موثر است.

کاربرد آیروسل:

  • اتاق­‌های اسناد فیزیکی
  • اتاق­‌های اسناد کاغذی
  • انبار­های چوب و پارچه و مواد درون سوز
  • اتاق‌­های برق و دیسپاچینگ روم‌های برق فشار قوی
  • اتاق­‌های دیزل و سوخت

عملکرد سیستم اطفاء حریق آیروسل برای مهار و اطفاء حریق

عملکرد مهار آتش توسط آیروسل بستگی به چگالی ذرات آیروسل در مجاورت شعله دارد. هر چه سریع­تر اطراف شعله با آیروسل پوشانده شود عوامل مهار کننده موثرتری در پایان دادن به احتراق وجود خواهند داشت.

چهار روش آیروسل برای مهار حریق:

  • کم کردن و یا ایزوله کردن سوخت
    • کم کردن حرارت
    • کم کردن و یا ایزوله کردن اکسیژن
    • مهار واکنش زنجیره‌ای اجزا آتش زا

زمانی که ذرات آیروسل با شعله برخورد می‌­کنند، ذرات جامد آیروسل حرارت شعله را جذب، تبدیل به قسمت‌­های کوچکتر و حجم بزرگی از رادیکا ل­‌های پتاسیم (+K) را آزاد می­‌کند. رادیکال‌­های پتاسیم با هیدروکسید (OH+)، هیدروژن (H+) و اکسیژن (O+) ترکیب می‌­شوند که باعث ماندگاری جریان اطفاء حریق می‌­شود و تولید بی خطر مولکول‌­هایی مانند هیدروکسید پتاسیم (KOH) و آب (H2O) می­‌کنند.

میزان خطر گاز اطفاء آیروسل برای محیط زیست

سیستم اطفاء حریق آیروسل متراکم مانند سیستم  اطفاء حریق گازی از چهار روش برای خاموش کردن آتش استفاده می­‌کنند. آن‌ها روی چهار مولفه­‌ی چهار ضلعی آتش کار می‌­کنند، مولفه­‌های مختلفی که با هم جمع می‌­شوند تا واکنش شیمیایی متضمن هر آتشی را ایجاد کنند­. این چهار توانایی خاموش کننده­‌ی آتش عبارت اند از :

  • کاهش یا جداسازی سوخت
  •  کاهش گرما
  • کاهش یا جداسازی اکسیژن
  • جلوگیری از زنجیره­‌ی واکنش مولفه‌­های فوق

سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا سیستم اطفا آیروسل را جایگزین بسار مناسبی برای گاز هالون اعلام کرده است همچنین ازعوامل خطر زا برای لایه ازون محسوب نمی‌شود بر خلاف بسیاری ازعوامل هالو کربن‌ها، در نتیجه منع مصرف در آینده را نیز ندارد.

مزایای سیستم اطفاء حریق آیروسل

  • موثرترین در انواع رده بندی حریق­‌های کلاس A,B,C
  • ته نشین ناچیز در اثر تخلیه ماده اطفایی
  • بدون نیاز به لوله کشی و مخازن تحت فشار
  • غیر سمی و دوست دار محیط زیست و جایگزن مناسب گاز هالوژن 1301
  • هزینه بسیار پایین جهت تعمیرات و نگهداری
  • کم وزن و کم حجم و قابل جابجایی

موارد استفاده :

  • اتاق‌­های کنترل و IT
  • کارخانجات
  • مصارف دریایی کشتیرانی
  • کابین­‌های مخابرات
  • دفاتر پستی
  • مخازن سوختی
  • انبارهای اسناد و مدارک
  • کتابخانه‌­ها

سیستم اطفا گازیIG

سیستم گازی IG

IG یک گاز بی اثر است. شامل ترکیبی از آرگون و نیتروژن که هر دو از گازهای جوی می­‌باشند. سیستم IG با پتانسیل تخریب لایه ازون صفر، پتانسیل گرمایش جهانی صفر و طول عمر جوی صفر، بهترین استانداردهای زیست محیطی را دارا می­‌باشد. بنابراین این سیستم اطفاء حریق، راه حلی است برای شرکت­‌هایی که سیاست­‌های آگاهانه سازگار با محیط زیست را اتخاذ می­‌کنند. سیستم‌­‎های اطفاء حریق IG برای محافظت از اتاق­‌های سرور و کامپیوتری و مخابراتی، دارایی‌­های با ارزش، مصنوعات گران­بها و اتاق­‌های بایگانی ایده آل می‌­باشند. IG در سیلندرهای گاز فشرده شده است و کاملا خشک است. زمانی که تخلیه می‌­شود بدون تراکم بوده و باعث صدمه دیدن تجهیزات حساس و بحرانی نمی­‌شود. سیستم های IG، با ۲۰۰ و ۳۰۰ بار فشار می‌­تواند به صورت اتوماتیک و یا دستی تخلیه شوند. این گاز از طریق شبکه لوله کشی شده در محیط حفاظت شده و از طریق نازل­‌های ویژه، تخلیه و پخش می‌شود.

سیستم IG از طریق کاهش اکسیژن محیط آتش را خاموش می­‌کند. به منظور خاموش کردن آتش، سطح اکسیژن باید به ۱۴ درصد یا کمتر کاهش یابد. یک سیستم نرمال بسته به نوع منطقه خطر، طوری طراحی می‌­شود که اکسیژن را بین 8/13  تا  ۱۲۲% کاهش دهد.

سیستم IG برای محیط­‌های زیر مناسب می‌­باشد:

تجهیزات الکترونیکی و پردازش اطلاعات
اتاق­‌های سرور
عملیات کامپیوتری
تاسیسات مخابراتی
اتاق­‌های تابلو برق (Switchgear Rooms)
اتاق‌های کنترل
موزه‌­ها و بایگانی­‌ها
محیط­‌های کنترل سیگنال

سیستم گازیfm200

اطفاء حریق سیستم گازی FM200

گاز FM200 یا HFC227ea یا HEPTAFLUOR PROPAN از خانواده clean agent ها یا گاز­های بی اثر می­‌باشد که بر اساس استاندارد  msds گازها اثرات تخریب محیطی کم بدون اثر روی تجهیزات الکترونیکی در کلاس C حریق و با قابلیت خاموش کنندگی بالا می­‌باشد. مکانیزم اثر این گاز به صورتی است که در سناریوی حریق عامل اصلی گسترش حریق ترکیب مولکول­‌های آتش با اکسیژن برای توسعه می­‌باشند. سیستم اطفاء گاز  FM200 به جای کاهش سطح اکسیژن محیط روی مولکول­‌هایی که میل ترکیبی بالایی با اکسیژن داشته اثر می‌­کند و جلوی ترکیب آن با اکسیژن محیط و گسترش حریق را می­‌گیرند یعنی در اصل سطح اکسیژن محیط کاهش نیافته انسان به تنفس خود ادامه داده ولی در آن محیط که گاز تخلیه شده دیگر حتی کبریت هم روشن نمی­‌شود یا حریق به حیات خود نمی‌­تواند ادامه دهد. در نتیجه آتش خاموش می­‌شود. مقدار گاز FM200 از نظر زیست محیطی نسبت به گاز هالون کمتر در جو لایه ازون باقی مانده و خود به خود خارج می­‌شود. بر اساس استاندارد و غلظت محیط و مولفه‌های مختلف در دیتا سنترها غلظت یا concentration  این نوع گاز عددی بین ۷ تا ۹ بر اساس دمای کاری در نظر گرفته می‌­شود و بر اساس ارتفاع از سطح دریا در شهر محل قرار گیری اتاق سرور متغیر می‌­باشد. هر چه ارتفاع از سطح دریا کمتر باشد بر اساس فشار هوا گاز بیشتری مورد نیاز است. که در صورت محاسبه اشتباه یا حریق خاموش نمی‌­شود یا برای انسان هنگامی که بیش از حجم اتاق را گاز پر کند مشکلات تنفسی و سر گیجه ایجاد می­‌کند.

ویژگی‌های سیستم گاز :FM200

  • بی خطر بودن برای انسان و حیوان
  • یک جایگزین زیست محیطی برای ۱۳۰۱ Halon با ODP صفر است
  • نارسانا است و خاصیت خورندگی ندارد
  • دارای تاییدیه­‌های UL و FM می­‌باشد
  • گازی تمیز و پاک که پس از عمل اطفاء اثر آلودگی و باقی ماندن مواد اطفاء در محل مورد نظر، از خود به جای نمی­‌گذارد.
  •  نارسانای الکتریکی است که برای انسان مضر نمی‌باشد. گاز FM200 با ورود به زنجیره ماده سوختنی و اکسیژن محیط باعث خاموش شدن شعله­‌های آتش شده و پس از عملیات اطفاء معمولا دارای پسماندی نمی‌باشد. که این مهم ضمن به حداقل رساندن آسیب‌­های احتمالی حاصل از عملیات اطفاء حریق، باعث کاهش زمان تعطیلی محل حریق پس از عملیات اطفاء خواهد شد. از همین رو سیستم اطفاء حریق گاز FM200 یکی از خاموش کننده‌­های مورد تایید سازمان­‌های جهانی همچون NFPA ،EPA و … می‌­باشد و استفاده از سیستم گازی FM200 در بیش از هفتاد کشور جهان و بیش از صدها هزار پایگاه مختلف رایج و مرسوم گشته است. مکانیسم و نحوه عملکرد اصل گاز FM200 برای مهار آتش از طریق تجزیه ساختاری ناشی از حرارت و در نتیجه جذب گاز HFC227ea با برند تجاری سیستم گازی FM200 یک گاز اطفاء حریق غیر سمی، بدون رنگ، سازگار با محیط زیست می‌باشد.

مزایا و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺎرز ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻔﺎء ﮔﺎزی FM200 :

  • سریع وﻣﻮﺛﺮ
  • عدم ﮐﺎهش ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺳﻄﺢ اﮐﺴﯿﮋن
  • عامل گاز ﭘﺎک ﺑﺪون ھﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎده ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه (No Residue)
  • پتانسیل تخریب لایه ازون =۰ (ODP=0)
  • پتانسیل گرم ﮐﺮدن ﺟﻮ در ﺣﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺎﭼﯿﺰ (GWP= 0)
  • بازه زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺤﺪود ﺣﻀﻮر در ﺟﻮ
  • عدم هدایت اﻟﮑﺘﺮﻳﮑﯽ
  • اﻳﻤﻦ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده در ﻓﻀﺎھﺎﻳﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺣﻀﻮراﻧﺴﺎن در آن‌ها زﻳﺎد اﺳﺖ
  • سطح اﻧﺒﺎرش ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ
  • رﻧﺞ ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ از سیلندرها، نازل­‌ها و فعال‌­کنندها را در ﺑﺮ ﻣﯽ­ﮔﯿﺮد
  • نسبت قدرت اﻃﻔﺎء ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﺟﺮم ﻋﺎﻣﻞ اﻃﻔﺎء ﺑﺎﻻ

اسپرینکلر

اسپرینکلر (Alarm Check Valve)

Fire sprinkler یا همان اسپرینکلر جزو سامانه پاششی اطفاء حریق بوده که تنها زمانی عمل می‌کند که دما از میزان مشخص شده بالاتر رود و یا اثری از آتش سوزی را تشخیص دهد سیستم آن فعالیت خود را شروع خواهد کرد و آب را تخلیه می­‌کند. سیستم اطفاء حریق اسپرینکلر به گونه‌ای طراحی شده است تا فقط آب فشان‌های مناطقی که دچار آتش سوزی شده‌اند را فعال کرده و در مصرف آب صرفه جویی کند.
اسپرینکلر‌ها به شیوه‌های مختلفی عمل می‌کنند که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم. اما اساس کار اسپرینکلر به یک صورت است، با افزایش حرارت در فضای اتاق سیستم شیشه جیوه شکسته شده، مسیر آب به سمت آب فشان روانه می‌شود و با پاشیدن آب آتش سوزی مهار می‌شود. دمای فعال سازی Sprinkler‌ها برای کاربرد‌ها و ارتفاع‌های مختلف متفاوت است. به یاد داشته باشید که سیستم‌های آب فشان همچون کپسول آتش نشانی آب و گاز در مواقع آتش سوزی‌های الکتریسیته، به علت رسانا بودن آب ناتوان هستند.

انواع سیستم برای خاموش کردن آتش شامل نام‌های زیر می‌شود:

– ‌تر Wet Pipe
– خشک Dry Pipe
– سیلابی Deluge
– پیش عملگر Pre-Action

سیستم‌تر
در این سیستم با فشار بالا آب پشت عملگر شیشه‌ای قرار گرفته است و با شکستن شیشه به سرعت به سمت بیرون پرتاب می‌­شود. این سیستم رایج‌ترین نوع و پرکاربرد‌ترین در مقایسه با سایر سیستم‌ها می­‌باشد و بیشتر در اداره‌ها و مکان‌های عمومی به کار می‌­رود.

سیستم خشک
در سیستم خشک، مسیر آب توسط فشار هوا با گاز نیتروژن در لوله‌ها بسته شده است و به محض شکست شیشه، آب به سمت بیرون پرتاب می‌­شود. سیستم اسپرینکلر خشک در مکان‌هایی که فشار آب ضعیفی دارند به یک پمپ کمکی نیز احتیاج دارد.

سیستم سیلابی
در این نوع، مسیر آب توسط یک شیر که با دستور سیستم اعلام حریق عمل می­‌کند بسته شده است، به هنگام آتش‌سوزی سیستم اعلام حریق وجود حرارت را تشخیص داده و به سیستم اسپرینکلر سیلابی فرمان فعال شدن می­دهد، بدین ترتیب تمام آب فشان‌های موجود در ساختمان فعال می­‌شوند.

سیستم پیش عملگر
این سیستم از لحاظ عملکرد شبیه سیستم سیلابی است، با این تفاوت که فعال شدن آب فشان‌ها به صورت دستی می­باشد. از این سیستم پیش عملگر در مکان‌هایی که وسایل برقی وجود دارد استفاده می­‌َشود تا به علت خاصیت رسانایی آب، منجر به برق گرفتگی نشود.

hochdruckwassernebel-loeschanlagen-header

سیستم اطفاء حریق واتر میست

آب عنصر اصلی خاموش کننده در اطفاء حریق این گونه سیستم‌ها است. گاز نیتروژن موجود در مخزن سیستم اطفاء با تولید فشار بالایی باعث خارج شدن آب از نازل‌ها می­‌شود. تبدیل آب به قطرات ریزی به قطر ۳۰۰-۱۰۰۰ میکرون توسط نازل­‌ها در سیستم اطفاء حریق واترمیست باعث می­‌شود که آب به دلیل گرمای داخلی تبخیر و برخلاف حالت معمول خود جذب حرارت شود. در سیستم اطفاء حریق آب علاوه بر حالت سرد کنندگی خود، با تبدیل شدن به مه و انتشار یافتن در فضا، پوششی روی آتش ایجاد کرده و مانع رسیدن اکسیژن به آتش می‌­شود. بنابراین قطرات آب با از بین بردن حرارت و ایجاد مانعی میان مواد آتش زا از روی آتش، سبب مهار حریق می­شوند.

میزان جذب حرارت در سیستم اطفاء حریق واترمیست ۱۷۰۰ بار بیشتر از سیستم اطفاء حریق آبی اسپرینکلر است و می­‌تواند به صورت سطحی و با تخلیه کلی باعث خاموشی کامل شود. سیستم اطفاء حریق مه پاش می­‌تواند همانند سیستم اطفاء حریق اسپرینکلرو سیستم اطفاء حریق گازی هم باعث خنک شدن محیط و هم از رسیدن اکسیژن به آتش جلوگیری کند.

سیستم اطفاء حریق واتر میست به سه دسته تقسیم می شود: سیستم فشار بالا، سیستم فشار متوسط و سیستم فشار پایین. در نوع اول که فشار کاری که در حدود ۱۰۰-۱۶۰ بار است آب را به مه تبدیل کرده و جذب حرارت را تا۱۷۰۰برابر نسبت به اسپرینکلرها بیشتر می­‌کند. فشار کاری و دامنه‌­ی کاربردی آن در نوع دوم کمتر و در محدوده زیر۳۵ بار است.

در نوع آخر این سیستم فشارکاری بین۴ تا ۱۲ و در محدوده­‌ی اسپرینکلرهای عادی با تغییرات جزئی در سیستم پمپاژ عمل می­‌کند بدین گونه که آب را به پودر تبدیل می­‌کند. به علت استفاده زیاد از اسپرینکلرها، آبدهی فراوان و به دلیل نبود کانالی برای تخلیه آب استفاده شده که در نهایت منجر به خرابی تجهیزات در ساختما‌‌‌ن­‌های بلند می‌­شوند، استفاده از آن پیشنهاد می­‌شود. این نوع سیستم از نظر تامین فشار به دو دسته تقسیم می شود:

۱تولید فشار توسط کپسول گاز

در تقسیم‌بندی اولیه دو نوع کپسول که شامل آب و گاز پر فشار هستند، طراحی شده است. بدین صورت که با استفاده از رگلاتور فشار کپسول گاز متصل به آب بر حسب نیاز طراحی شده و در زمان معین تعیین شده و بعد از صدور فرمان از سمت پنل سیستم، گاز نیتروژن وارد سیلندر آب می‌­شود، همزمان با باز شدن شیر الکتریکی مستقر شده در ابتدای شبکه لوله کشی، آب در شبکه جریان پیدا می­‌کند و منجر به پاشیدن آب با فشار و سرعت بالا می­‌شود.

۲تولید فشار توسط پمپ

طراحی و استفاده از مخزن آب جهت تولید فشار باید بر حسب فضای محیط و مواد حفاظت شده و ریسک پذیری منطقه محاسبه شود. به دلیل نیاز به محیطی برای نگه داری مخزن، این سیستم برای فضاهایی بزرگ استفاده می­شوند. در این بخش سیستم واتر میست به دو صورت تر و خشک عمل می­‌کند.

کاربر سیستم واتر میست

  • سیستم­‌های مخابراتی
  • اتاق­‌های سرور
  •  کتابخانه‌­ها
  • توربین­‌های گازی
  • سیستم‌­های ولتاژ بالا
سیستم اطفاء حریق فوم

سیستم اطفاء حریق فوم

سیستم اطفاء حریق فوم یک سیستم مخصوص که به صورت از پیش تظیم شده به یک منبع فوم و یک تغذیه‌­ی آب متصل می­‌باشد. این سیستم با دستگاه‌­های مناسبی تجهیز شده که در هنگام بروز حادثه برای تخلیه فوم و توزیع آن در کل منطقه‌­ی تحت پوشش آماده باشد.

سیستم لوله از طریق یک شیر کنترلی، متصل به ورودی آب می­‌باشد که این شیر اغلب توسط عملکرد یک تجهیز کشف حریق نصب شده در همان محلی که اسپرینکلرها نصب هستند فعال می‌­شود. زمانی که شیر باز می‌­شود، آب در شبکه لوله جریان پیدا کرده و در همین لحظه ماده فوم نیز به داخل آب تزریق شده و ترکیب حاصله از طریق سیستم تخلیه به داخل فضا ریخته شده و کل منطقه را پوشش می­‌دهد. همچنین این سیستم می­‌تواند به صورت تخلیه آب در ابتدا و به دنبال آن تخلیه فوم در یک دوره مشخص تا زمانی که به صورت دستی خاموش شود عمل کند. سیستم‌های فوم-آب (Foam-water) بسته به نوع فضا و ریسکی که آن جا را تهدید می­‌کند، می‌­توانند اشکال مختلفی به خود بگیرند مانند: سیستم سیلابی (deluge)، سیستم تر (wet pipe)، سیستم خشک (dry pipe)، پیش عمل (pre-action) و اسپری.


تجهیزات تولید فوم:

مخلوط کردن آب و فوم با استفاده از روش­‌های مختلفي امکان پذير می­‌باشد که می­‌بايستی مطابق با استاندارد NFPA II طراحي گردد. سه روش عمده برای توليد فوم که عبارتند از:

سیستم بلدر تانک (Bladdar Tank)

سيستم استفاده از پمپ فوم

سیستم فوم دوزینگ (Foam Dosing)

کنستانتره فوم ماده اصلی توليد فوم می‌­باشد که دارای رنج وسيعی از نظر تنوع می‌­باشد که متناسب با نياز سيستم انتخاب و طراحی می‌شوند. پس از تهيه فوم می­‌بايستی آن را در محلی که دچار حريق شده است به درستی توزيع نمود.

تجهيزات مختلفی جهت توزيع مناسب فوم وجود دارد که می‌­بايستی مطابق با نياز انتخاب و طراحي شود. اين تجهيزات عبارتند از:

  • فوم چمبر (Foam Chamber) و فوم پورر (Foam pourer)
  • اسپرينکلرهای فوم
  • تناسب سازها
  • تجهیزات تخلیه کف آتش نشانی
  • ژنراتورهای فوم: اين تجهيزات برای توزيع فوم­‌های پرتوسعه که کاربرد وسيعی در آشيانه­‌های هواپيما و انبارهای محصولات با خطر آتش سوزی به کار می‌­روند
  • هيدرانت فوم: اين تجهبزات برای توزيع فوم به صورت دستی کاربرد و توسط نفر به کار می­‌رود. هيدرانت‌­ها در سايزهای 4 و 6 اينچ ساخته می­‌شوند.
  • فوم مانيتورها برای کاربردهايی که نياز به برد نسبتا زيادی می­‌باشد، به کار می­‌رود. انواع فوم مانيتورهای قابل حمل و ثابت در رنج وسيعی از دبی ارائه می‌­شوند. هم چنين اين مانيتورها قابليت کنترل از راه دور را نيز دارا می­‌باشند.
سیستم اطفاء حریق فوم

سیستم اعلام حریق متعارف یا کانونشنال (CONVENTIONAL)

سیستم اعلام حریق متعارف یا کانونشنال (Conventional)، یکی از قدیمی‌ترین سیستم‌های اعلام حریق است. سیستم اعلام حریق متعارف از یک یا چند زون تشکیل شده است. اگر چه این سیستم از گذشته تا به امروز تغییرات چشمگیری نداشته است اما هنوز هم در برخی از پروژه‌های ساختمانی کوچک مانند مدارس کوچک، فروشگاه‌ها، رستوران‌ها و آپارتمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در سیستم اعلام حریق متعارف ساختمان مورد نظر را به چند ناحیه (زون) تقسیم‌بندی می‌کنند و هر زون به صورت جداگانه نام‌گذاری می‌شود. سیستم اعلام حریق متعارف در اندازه‌های کوچک ولی مقاوم ساخته می‌شوند تا بتوانند کاربردی باشند. تجهیزات مورد استفاده در سیستم اعلام حریق متعارف چون دتکتورها، شستی‌ها در قالب یک مدار پیوسته به تابلوی کنترل مرکزی متصل می‌شوند و هر منطقه توسط یک مدار پیوسته ساختمان را تحت پوشش قرار می‌دهد. تابلو کنترل مرکزی متعارف می‌تواند چندین مدار را پشتیبانی کند. در سیستم‌های اعلام حریق کانونشنال هر تابلو کنترل مرکزی می‌تواند تعداد محدود 2، 4، 8 ،12 و 16 زون داشته باشد.

هر کنترل پنل مرکزی باید حداقل دارای 2 مدار باشد تا بتوان کابل کشی تجهیزات کشف و اعلام حریق را در سیستم اعلام حریق متعارف به تابلوی کنترل مرکزی به صورت شاخه‌ای و یا همان شعاعی انجام داد. به این صورت که دو رشته سیم برای هر مدار از کنترل پنل مرکزی خارج و پس از گذر از تجهیزات کشف و اعلام حریق (شستی، دتکتور و آژیر) در یک زون خاتمه یابد. به دلیل باز بودن انتهای مدار مطابق دستورالعمل‌های کارخانه سازنده، برای بازگشت جریان از یک قطب به قطب دیگر در انتهای خط مدار بایستی از یک المان (خازن، دیود و مقاومت) استفاده شود. در نقشه‌ها معمولاً عنصر انتهای خط را با EOL نمایش می‌دهند.

کلیه تجهیزات مورد استفاده در سیستم‌های اعلام حریق متعارف یا کانونشنال می‌بایست از نوع متعارف باشند. بسته به ویژگی‌های کنترل پنل مرکزی در هر مدار، می‌توان تعداد محدودی آشکارساز اعلام حریق و تعداد بی شماری شستی در آن قرار داد. حداکثر 32 دتکتور در هر زون (منطقه) متعارف قابل قرار دادن است.

در سیستم اعلام حریق متعارف پنل‌های سیستم متعارف نمی‌توانند اطلاعات دقیقی از مکان حریق، زمان آتش‌سوزی و … ارائه دهند و تشخیص خطر و یا حریق به وسیله زون (منطقه) مشخص می‌شود. با توجه به استانداردها مساحت هر زون یا منطقه نباید از 2000 متر مربع تجاوز کند، همچنین مسافتی که یک شخص در یک زون طی می‌کند تا به مکان کشف حریق برسد نباید از 60 متر بیشتر شود.

آشکارسازها و شستی‌های مورد استفاده در سیستم اعلام حریق متعارف در حالت عادی غیرفعال هستند، زمانی که دتکتور و شستی فعال می‌شوند مدار بسته می‌شود. این تجهیزات دارای عملکرد رله گونه هستند و با توجه به میزان حساسیت از پیش تعیین شده توسط کارخانه سازنده، در دو حالت عادی و هشدار قرار می‌گیرند. لازم به ذکر است که میزان حساسیت تعیین شده قابل تغییر نیست.

سیستم‌های اعلام حریق متعارف به دو نوع آژیر مستقل (زونال) و عمومی (جنرال) تقسیم می‌شوند. در نوع آژیر مستقل به ازای هر یک زون یک خط آژیر وجود دارد و در نوع آژیر عمومی برای تمامی زون ها یک خط آژیر موجود می‌باشد. آژیر مستقل برای پروژه‌های بزرگ و آژیر جنرال برای پروژه‌های کوچک کاربرد دارد. زیرا در صورت بروز حریق در نوع جنرال تمامی آژیرها در تمامی طبقات فعال می‌شوند. اما با توجه به اینکه در ساختمان‌های بزرگ نیاز به تخلیه مرحله‌ای است، استفاده از سیستم اعلام حریق متعارف نوع جنرال پیشنهاد نمی‌شود. همچنین در سیستم‌های متعارف می‌بایست حداقل دو خط مدار خروجی آژیر موجود باشد تا در صورت بروز خطا برای یک مدار، مدار دیگری بتواند به درستی عمل کند.

نحوه عملکرد سیستم اعلان حریق متعارف:

عملکرد سیستم اعلام حریق متعارف با افزایش و کاهش میزان جریان عبوری از مدار سازگار است. به طور معمول دتکتورها و یا همان آشکارساز جریان بسیار کمی را از خود عبور می‌دهند. اما در حالت هشدار و یا حریق جریان عبوری از مدار افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر افزایش جریان عبوری از مدار نشان دهنده‌ی آتش سوزی است.

چهار حالتی که سیستم اعلام حریق متعارف در آن قرار می‌گیرد:

حالت باز: جریان قطع و یا بسیار کم است. در این حالت مدار باز است، یعنی کابل بین تجهیزات پاره شده و یا کابل یک تجهیز باز است. در این حالت چراغ زرد رنگ (Fault) روشن می‌شود.

حالت عادی:  شرایط نرمال بوده و جریان در حالت معمول است.

حالت هشدار: جریان مدار افزایش یافته و چراغ قرمز رنگ (Fire) روشن می‌شود.

حالت اتصال کوتاه: جریان مدار بیش از حد و به صورت غیرعادی افزایش یافته است. یعنی سیم مثبت و منفی در یک نقطه به هم اتصال پیدا کرده و در این حالت چراغ زرد رنگ (Fault) روشن می‌شود.

در داخل شستی‌ها یک مقاومت 470 یا 680 اهم با سوئیچ موازی شده است، که در حالت هشدار مقدار جریان را محدود می‌­کند. این مقاومت سبب ایجاد تفاوت بین حالت هشدار و اتصال کوتاه در کنترل پنل مرکزی می­‌شود. برای تشخیص قطع شدگی و یا مدار باز آژیرها که باید در هر سیستم حداقل دو مدار از آن‌ها وجود داشته باشد، باید از مقاومت مناسب انتهای خط استفاده شود.

مزایای سیستم اعلان حریق متعارف:

  • نصب و راه اندازی در پروژه‌های کوچک سریع، ارزان، راحت و مقرون به صرفه است.
  • عیب یابی آسان و سریع

معایب سیستم اعلان حریق متعارف:

  • در ارائه اطلاعات دقیق ناتوانند.
  • در پروژه‌های بزرگ نیاز به سیم کشی پیچیده و هزینه نسبت به سیستم‌های آدرس پذیر رقابتی نمی‌باشد.

سیستم اعلام حریق بی سیم

سیستم اعلام حریق بی سیم

همانطور که از نامش پیداست سیستم اعلان حریق بی سیم سیستمی است که بدون استفاده از کابل و سیم کار می‌­کند و در تکنولوژی آن از بی سیم و امواج استفاده می‌­شود. با پیشرفت تکنولوژی و پدید آمدن وایرلس­‌ها سیستم‌­های اعلان حریق نیز پیشرفته شدند و سیستم‌های اعلان حریق بی سیم پدید آمدند.

مزیت‌های سیستم اعلان حریق بی سیم:

  • نصب و راه اندازی سریع و آسان (حذف زمان کابل کشی)
  • عدم نیاز به تخریب
  • صرفه جویی هزینه‌­ها
  • قابلیت نصب در ساختمان و محیط‌­هایی که دارای سقف یا ارتفاع بلند هستند
  • از سیستم اعلان حریق بی سیم یک سیستم کاملا انعطاف پذیر است یعنی اگر موردی در ساختمان شما تغییر کند که نیاز به ایجاد تغییراتی در اعلام حریق ساختمان باشد، سیستم را می‌­توانید به راحتی تغییر دهید
  • استفاده آسان از سیستم سخت افزاری این نوع اعلان حریق به نحوی که اصلا نیاز به آموزش خاصی نیست و استفاده از آن در موقعیت‌­های ضروری بسیار آسان است

نحوه کارکرد سیستم اعلان حریق بی سیم به این صورت است که یک سیگنال رادیویی از نقاط تماس یا دود یا دتکتورهای حرارتی به پنل­‌های کنترل اعلان حریق منتقل شده است لازم به ذکر است که نقطه تماس جعبه روی دیوار قرار گرفته است که شما می‌توانید زنگ را در صورت تشخیص آتش زدن به صدا در بیاورید.

انواع سیستم اعلان حریق بی سیم

سیستم اعلان حریق بی سیم همانند دیگر سیستم­‌های اعلام حریق توسط برند­ها و شرکت­‌های مختلفی تولید و روانه بازار شده­‌اند که هر کدام طرفداران خاص خود را دارند. معروف ترین و پر فروش ترین آن­‌ها عبارتند از:

  • سیستم اعلان حریق بی سیم جنرال الکتریک
  • سیستم اعلان حریق بی سیم هگزا

اجزا تشکیل دهنده اعلان حریق بی سیم هگزا

یکی از قدرتمند­ترین سیستم اعلان حریق بی سیم در دنیا سیستم اعلان حریق بی سیم هگزا می­­‌باشد سیستم اعلام حریق بی سیم هگزا شامل بخش‌های زیر می­‌باشد:

  • پنل مرکزی بی سیم تلفن کننده
  • دتکتور دود بی سیم
  • دتکتور دود و حرارت بی سیم
  • دتکتور گاز بی سیم
  • شستی بی سیم
  • آژیر فلاشر بی سیم
  • تقویت کننده‌­ی امواج برای ساخمان­‌های بیش از ۴ طبقه

سیستم اعلان حریق بی سیم جنرال الکتریک

یکی دیگر از انواع سیستم اعلان حریق بی سیم از برند جنرال الکتریک می­‌باشد. تجهیزات بی سیم شرکت جنرال الکتریک عبارتند از:

  • پنل مرکزی بی سیم پذیر
  • دتکتور حرارت بی سیم آدرس پذیر
  • همراه با تلفن کننده
  • دتکتور دود بی سیم آدرس
  • شستی اعلان حریق بی سیم آدرس پذیر
  • آژیر اعلان حریق
  • دتکتور گاز متان بی سیم آدرس پذیر

طراحی سیستم اعلان حریق

سیستم‌های اعلان حریق آدرس پذیر (Addressable)

این دسته از سیستم‌های اعلان حریق به منظور استفاده در پروژه‌های بزرگتر و به منظور شناسایی سریع‌تر موقعیت حریق استفاده می‌شوند. این پروژه­‌ها شامل بیمارستان­‌ها و مراکز درمانی بزرگ، هتل‌­ها، دانشکده‌­ها، ادارات بزرگ، مجتمع­‌های تجاری با واحد­های متعدد، مجتمع­‌های اداری و مسکونی با واحدهای بالا و… می­‌شوند. سیم کشی در این نوع سیستم­‌ها به صورت حلقه یا لوپ است. یعنی سیم کشی از ترمینال خروجی لوپ در کنترل پنل شروع شده و بعد از عبور از تجهیزات مجددا به کنترل پنل و ترمینال ورود لوپ، وارد می‌­شود. در سیستم اعلان حریق آدرس پذیر، تمام تجهیزات شامل انواع دتکتورها، شستی­‌ها، آژیرها، فلاشرها، ماژول­‌ها و… می‌­توانند روی لوپ و در کنار یکدیگر قرار بگیرند و نیازی به مسیر مجزا برای دتکتور­‌های حریق (دتکتورها و شستی‌ها) و تجهیزات اعلام کننده‌ی حریق (آژیرها و فلاشرها) نمی­‌باشد. در سیستم آدرس پذیر چیدمان تجهیزات کشف و اعلان حریق به صورت یک حلقه (لوپ) به کنترل پنل متصل می­‌شوند. به گونه­‌ای که دو سیم مثبت و منفی از مرکز کنترل خارج شده و به تک تک تجهیزات متصل می‌­شوند و در نهایت به مرکز کنترل برمی­‌گردد. در سیستم آدرس­پذیر هر تجهیز آدرس منحصربه فرد خود را دارد و با مرکز کنترل در ارتباط است. در صورت تشخیص حریق و بروز خطا در هر یک از تجهیزات ورودی روی لوپ، آدرس دقیق آن در مرکز کنترل نمایش داده می‌­شود.

مزایای سیستم اعلام حریق آدرس پذیر:

  • نیاز به کابل کشی کمتر نسبت به سیستم متعارف
  • عیب یابی سریع تر و راحت تر نسبت به سیستم متعارف
  • انعطاف پذیری بالا در تعریف روابط بین ورودی­‌ها و خروجی‌­های سیستم
  • ارائه امکانات نرم افزاری فراوان جهت کنترل و مدیریت سیستم اعلام حریق
  • دقت بسیار بیشتر در مقایسه با سیستم‌های متعارف و تشخیص دقیق محل وقوع حریق
  • اغلب در پروژه­‌های متوسط و بزرگ مورداستفاده قرار می­‌گیرند

معایب سیستم اعلام حریق آدرس پذیر:

  • بالاتر بودن هزینه استفاده از این سیستم‌ها در پروژه‌های کوچک نسبت به سیستم‌های متعارف
  • نصب و راه اندازی مشکل و نیاز به برنامه ریزی کردن مرکز کنترل و تجهیزات
  • ایجاد سردرگمی در کاربران عمومی نظیر نگهبانان به علت عدم سادگی در بهره برداری از مراکز کنترل برخی سازندگان در پاره‌ای از موارد
  • ناسازگار بودن تجهیزات سازندگان مختلف با هم و امکان استفاده از محصولات فقط یک سازنده در بیشتر اوقات

سیستم آدرس پذیر هوشمند(Analogue Addressable System)

سیستم‌­های متعارف و آدرس ­پذیر علی‌­رغم تمایز در نحوه­‌ی هم­‌بندی و سطح فناوری به کار گرفته شده در آن­‌ها، در یک اصل مشترک هستند و آن نحوه­ ی عملکرد رله گونه­‌ی دتکتورهاست، در حالی که در سیستم هوشمند که آن­ را سیستم آدرس ­پذیر آنالوگ نیز می­‌خوانند، اساس عملکرد بر پایه­‌ی استفاده از ریز پردازنده در دتکتورها و تابلوی کنترل مرکزی و راهبری نرم افزاری پی­‌ریزی شده است. یک سیستم هوشمند بر طبق استاندارد به سیستمی اطلاق می ­شود که در آن از تجهیزات هوشمند (Analogue  Addressable) استفاده شود. یعنی مقدار جریان خروجی هر دتکتور، بستگی به احساس دتکتور از شرایط محیط داشته و طبق آن جریان آنالوگ تغییر می‌­­کند. این مورد وقتی قابل توجه است که بدانیم در سیستم‌­های آدرس پذیر و مرسوم هر دو دتکتور فقط در دو حالت نرمال و آلارم مانند یک کلید دو حالته­‌ی صفر و یک عمل می­­‌کنند. در این­ گونه سیستم­­‌ها دتکتورها همواره فعال هستند و به طور پیوسته پاسخگوی سیگنال‌­های ارسالی از سوی تابلوی کنترل مرکزی هستند. در سیستم هوشمند تمامی دتکتورهای سقفی استفاده شده از نوع هوشمند (Analogue) می‌باشد. هم‌­بندی سیستم‌های هوشمند نیز مانند سیستم‌­­های آدرس ­پذیر به صورت حلقوی است و می­­‌توان با هر حلقه ده هزار متر مربع را فارغ از تعداد دتکتورها تحت پوشش قرار داد. در سیستم­‌های آدرس پذیر یا مرسوم نمی­‌توان فهمید وضعیت هر دتکتور چقدر نزدیک به آلارم می­‌باشد. بنابراین وجود گرد و غبار و اثرات محیطی به راحتی احساس نمی­‌شود. همچنین در این دو نوع از قبل نمی‌­توان عمر دقیق دتکتور را  پیش­‌بینی کرد و زمان تعویض آن­ را فهمید، می­­‌بایست حتما فالت پیش آید و مدتی وقت­‌گیری کند و حتی مدتی سیستم خارج از سرویس باشد.

عملکرد سیستم آدرس پذیر:

در این سیستم تکنیک  (Multiplex ) اجازه می‌­­دهد هر دتکتور مستقلا اطلاعات را به پنل کنترل ارسال نماید. در هر زمان دتکتورها مشخصات شناسایی آدرس خود را به پنل کنترل ارسال می‌­­نماید و علاوه بر آن از طرف تابلو هم یکسری اطلاعات به دتکتور ارسال می­‌شود. این نوع کار باعث می­‌شود که همیشه پنل مراقب باشد که کدام تجهیز خروجی غیر عادی ارسال می­‌کند. پیغام‌­­های عادی همیشه بر روی صفحه‌ی نمایش (LCD) کنترل پنل مرکزی نوشته می‌شود.

توجه شود در صورت عملکرد دتکتور جریان آن به شدت تغییر می­‌یابد. پس از چک اولین دتکتور، سیستم به سراغ دومین تجهیز می­‌رود و همه‌­­ی تجهیزات به ترتیب چک می­­‌گردند.