شرکت مهندسی آتریا ایمن کار

انتخاب نوع سیستم اعلام حریق بر مبنای کاربری ساختمان

           1. تصرفات

گروه بندی تصرفات طبق آیین نامه سازمان آتش نشانی تهران، به شرح زیر می­‌باشد:

               تصرفات مختلط برای ساختمان­‌ها دارای ترکیبی از چند کاربری، سیستم اعلام حریق کل ساختمان طبق بالاترین سطح سیستم اعلام حریق هر یک کاربری‌­های مستقل انتخاب گردد، مگر اینکه کاربری­‌ها از                     یکدیگر کاملا جدا باشند.

       2. الزامات

تجهیز ساختمان‌ها به سیستم اعلام حریق بر اساس جدول زیر انجام می‌گردد:

            (الف) تصرفات آموزشی با مساحت 93 متر مربع و کمتر، دارای یک کلاس و با فاصله بیش از 2.9 متر از ساختمان‌های مجاور، نیازی به سیستم اعلام حریق ندارد

             (ب) جهت بخش‌ها و کاربری‌هایی که حاوی مواد غیر قابل سوختن می‌باشد، اعلام حریق دستی در نظر گرفته شود.

             (پ) جهت بخش‌های مورد استفاده جهت انبارش کاال‌های غیر قابل سوختن (سنگ، مصالح بنایی غیر سوختن و …) اعلام حریق دستی در نظر گرفته شود.

  •  در صورت وجود سیستم مدیریت دود، سیستم اعلام حریق با قابلیت فعال سازی سیستم مدیریت دود می‌تواند در نظر گرفته شود.

      الزامات تکمیلی

  1. الزامات ذکر شده در جدول، بنا به نظر سازمان آتش نشانی برای یک ساختمان خاص قابل تغییر می‌باشد
  2. جهت اطمینان از انتخاب صحیح نوع سیستم مورد نیاز هر یک از تصرفات، ضروری است مشخصات ساختمان با تمامی ردیف‌های جدول مطابقت داده شود
  3. بکارگیری سیستم اعلام حریق متعارف، برای پروژه‌هایی با بیش از دوازده منطقه اعلام حریق، مجاز نمی‌باشد
  4. جهت ساختمان‌های بیش از 30 متر ارتفاع از تراز زمین و یا بیش از 10000 متر مربع زیربنا، استفاده از سیستم‌های اعلام حریق آدرس پذیر آنالوگ و تمامی تجهیزات دارای ایزولاتور داخلی ضروری می‌باشد.
  5. در نظر گرفتن سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و تمامی قطعات دارای ایزولاتور داخلی برای ساختمان‌های گروه یک و دو ذکر شده در مبحث 21 مقررات ملی ساختمان ( پدافند غیر عامل) الزامی می‌باشد.
  6. در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر تعداد عناصر هر لوپ از 256 قطعه (Device) تجاوز ننماید.
faire alarm

دسته بندی سیستم‌های اعلام حریق

سیستم‌­های اعلام حریق برای هر نوع سازه ساختمانی بسیار حائز اهمیت می­‌باشند که  به افراد در مواقع اضطراری هشدار می‌­دهند تا اقدامات صحیح برای حفاظت از جان و مال انجام دهند. وجود چنین سیستم‌­های هشداری برای مکان­‌های کاری و ساختمان­‌های بلند غیر مسکونی اجباری است. سیستم­‌های اعلام حریق بسیار مهمی هستند که برای اطمینان از عملکرد خوب آن­‌ها در شرایط اضطراری باید بهینه نگهداری شوند.

اهمیت سیستم‌های اعلام حریق:

سیستم‌­های اعلام حریق برای حفاظت از جان و مال مورد نیاز می‌­باشند. بر طبق ضوابط ساختمانی 2010، نصب سیستم‌­های اعلام حریق در مکان‌های غیر مسکونی مانند دفاتر، هتل‌­ها، مغازه­‌ها و سایر مکان­‌های عمومی برای کارفرمایان ضروری است و صاحبان ساختمان باید ارزیابی خطر ایمنی در برابر آتش سوزی را انجام دهند و باید اطمینان حاصل کنند که تمام اقدامات اساسی ایمنی در برابر آتش به درستی کار می­‌کنند. این کار برای نفی یا به حداقل رساندن تلفات جانی و یا هرگونه صدمه در وقوع آتش سوزی انجام می‌شود.

انواع مختلف سیستم‌­های اعلام حریق:

الف) سیستم‌­های کشف و اعلام حریق موضعی (خانگی)

ب) سیستم‌­های کشف و اعلام حریق خودکار متعارف (معمولی)

ج)سیستم­‌های کشف و اعلام حریق آدرس پذیر آنالوگ

د) سیستم­‌های کشف و اعلام حریق هوشمند

ه) سیستم­‌های کشف و اعلام حریق بی سیم

الف) سیستم‌­های کشف و اعلام حریق موضعی (خانگی):

این نوع از سیستم‌های اعلام حریق، معمولا نسبت به دود حساس بوده و دارای یک آژیر کوچک در داخل کاشف است و از باتری یا برق شهر تغذیه می‌کند. این سیستم‌ها را می‌توان در ساختمان­‌های یک طبقه مورد استفاده قرار داد. این نوع از سیستم­‌های اعلام حریق وظیفه خبر رسانی در مواقع ایجاد دود و آتش را به عهده دارند. این بدین معناست که شما در هر لحظه از شبانه روز اگر در محیط خانه تان با آتش سوزی مواجه شوید، سیستم اعلام حریق به صورت اتوماتیک عمل کرده و زنگ هشدار به صدا در می‌­آید و شما را در جریان خطر قرار می‌دهد. روش کار سیستم‌های اعلام حریق خانگی به این صورت می‌­باشد که سنسور دود یا آتش به محض دریافت علائم دود سینگال خود را به مرکز سیستم ارسال می­‌نماید. پنل مرکزی سیستم اعلام حریق پس از دریافت سیگنال و بررسی صحت آن (ممکن است سیگنال به دلیل خرابی دردتکتور باشد) رله خروجی سیستم را فعال کرده و زنگ هشدار سیستم به صدا در می‌­آید. رله خروجی فعال شده می­‌تواند شیر برقی سیستم اطفاء حریق را فعال نماید و یا سیگنال برای تماس با مرکز و شخص مسئول را به جریان بیندازد .

ب) سیستم‌­های کشف و اعلام حریق خودکار متعارف (معمولی):

سیستم‌­های اعلام حریق متعارف دارای 4 سیم می­‌باشند و معمولاً در ساختمان‌های کوچکتر استفاده می­‌شوند و مقرون به صرفه‌­ترین سیستم نسبت به سایر سیستم­‌های اعلام حریق هستند. این سیستم با طبقه بندی ساختار در مناطق مختلف تشخیصی کار می­‌کند. در هر منطقه که به یک صفحه کنترل روی مدارهای ثابت متصل می‌­شود، دتکتورهایی نصب می‌­شود. بسته به نیاز، حتی یک منطقه می­‌تواند دارای چندین ردیاب باشد. هر زنگ هشدار دارای کابل­‌های دو رشته‌­ای عایق بندی شده به دلیل اتصال به سایر حلقه­‌ها خواهد بود. هنگامی که تشخیص توسط سنسور وجود دارد، پانل کنترل فعال مدار را پیدا می­‌کند که نقطه ماشه هشدار آتش است.

ج) سیستم­‌های کشف و اعلام حریق آدرس ­پذیر آنالوگ

این نوع سیستم، در روش یافتن دتکتورهای منفرد نسبت به روش‌های معمول منحصر به فرد است. سیستم­‌های متداول فقط در مورد یک منطقه یا مدار خاص اطلاعات را ارائه می­‌دهند ولی این نوع سیستم دارای شبکه­‌ای پیچیده است که برای ساختمان‌های بزرگ تجاری استفاده می­‌شود و دارای طراحی­‌های متمایز است. اگرچه در ارتباط با دو سیم یا چهار سیم بسیار گران و پیچیده هستند، اما مزایای دیگری مانند افزایش انعطاف پذیری، زمان شناسایی، کیفیت کنترل و هوشمندی را فراهم می­‌کنند. آن­‌ها به کابل­‌های کمتری نسبت به سیستم‌­های معمول نیاز دارند زیرا انواع مختلفی از ابزارهای آغازین به یک حلقه واحد در مناطق مختلف متصل می‌­شوند. هر آشکارساز یا نقطه تماس آدرس منحصر به فردی خواهد داشت. این نوع سیستم کنترل آتش، توانایی شناسایی هر نوع دود، آتش سوزی، گرما یا حتی نقص را در هر نقطه­‌ای دارد.

امتیازات سیستم­‌های آدرس پذیر

به طور کلی سیستم‌های اعلام حریق آدرس پذیر در مقایسه با سیستم­‌های متعارف از امتیازات زیر برخوردار هستند:

  • سریع­تر شدن زمان پاسخ: هر دستگاه دتکتور یا شستی منفرداً در پنل نمایشگر حریق ظاهر می‌­شود.
  • کاهش هزینه تاسیسات: کابل و نیروی کار
  • انعطاف بیشتر: سهولت افزایش دستگاه­‌های اضافی، اتصال پنل نمایشگر حریق به دیگر پنل­‌ها، ایستگاه­‌ها، پنل­‌های میمیک و غیره، قابلیت منطقه بندی حریق در صورت لزوم.

مقایسه سیستم‌­های آدرس پذیر با سیستم‌های متعارف

سیستم‎‌­های آدرس پذیر در مقایسه با سیستم‌­های متعارف دارای تفاوت­‌های زیر می‌­باشند:

  1. پنل نشان دهنده محل وقوع حریق دارای یک صفحه LCD است که معمولاً به جای یک چراغ مشخص کننده منطقه حریق، محل نصب دتکتور را شناسایی و نشان می‌­دهد.
  2. هر دتکتور یا شستی دارای آدرس اختصاصی است.
  3. دتکتورهای به صورت مدار حلقه­‌ای کابل کشی می­‌شوند.
  4. منطقه بندی حریق برای سهولت در مکان یابی امکان پذیر است ولی اجباری نیست.
  5. وجود صفحه کلید به جای کلیدهای جداگانه
  6. وجود واسط­‌های لازم برای ارتباط به سرویس­‌های دیگر در ساختمان

د) سیستم کشف و اعلام حریق هوشمند

در سیستم اعلام حریق هوشمند، هر دستگاه می‌تواند محیط اطراف خود را اسکن کرده و در صورت ایجاد خطا، آتش یا پاک‌سازی و نگهداری زمان‌بندی شده دتکتور‌ها می‌تواند با کنترل پنل مرکزی ارتباط برقرار کند.
در مقایسه با سیستم‌های اعلام حریق مرسوم، سیستم اعلام حریق مرسوم دستگاه‌ها تنها اطلاعات یک سیگنال را ارائه می‌کنند، یعنی مهم نیست که این سیگنال آتش است یا سیگنال خطا، دما، ذره دود یا فشار بارومتری و بنابراین سیستم هشدار متصل با تحریک کرده و یک مثبت نادرست تلقی می‌شود. این اطلاعات گمراه کننده می‌تواند باعث ایجاد پدیده‌های مختلفی شود، مانند گزارش‌دهی، تشعشعات و غیره.
مشابه با سیستم کنترل آتش آدرس پذیر، دستگاه‌ها در سیستم هوشمند نیز به صورت حلقه‌ای متصل شده‌اند که به صورت سیستم‌های دو، چهار و هشت حلقه در دسترس هستند. یک حلقه را می‌توان تا ۳.۳ کیلومتر و تا ۹۹ دستگاه توسعه داد (مانند آژیر، دتکتور، و نقاط فراخوانی). بنابراین، منطقه بسیار بزرگی را می‌توان از یک کنترل پنل کنترل و نظارت کرد.
هدف اصلی سیستم اعلام حریق هوشمند این است که از ایجاد آلارم‌های نادرستی که با افزایش سنسور‌ها و سیستم‌های کامپیوتری و الگوریتم‌ها پیچیده‌تر می‌شود جلوگیری کند. به این صورت، سیستم پیچیده‌تر و گران‌تر از سیستم‌های شناسایی آتش آدرس پذیر و مرسوم است.

ه) سیستم‌­های کشف و اعلام حریق بی سیم

 این نوع سیستم­‌ها کاملا گران هستند، اما سهولت در نصب یکی از مزایای عمده آن­‌ها می­‌باشد. آن­‌ها همان سطح حفاظتی را دارند که توسط سیستم­‌های اعلام حریق متداول ارائه می‌­شود اما فضای کمتری را اشغال می­‌کنند و برای ساختمان­‌هایی که امکان نصب‌­های سیمی نیست، بسیار مفید هستند. هیچ کابلی در صفحه کنترل و دستگاه­‌های تشخیص نصب نخواهد شد، به این معنی که؛ نیازی به سیم کشی‌­های طولانی نخواهد بود. یک سیستم اعلام حریق بی سیم باید استاندارد EN54-25 را داشته باشد.. این سیستم‌­ها دارای لینک­‌های چند فرکانسی برای از بین بردن تأثیرات و مسدود کردن سیگنال هستند.

سیستم‌های اعلام حریق نقش اصلی را در ایمنی هر نوع ساختمانی ایفا می‌کنند و از این رو تجزیه و تحلیل و نصب یک سیستم با کیفیت مهم است. هنگام کار صحیح، به شما کمک می‌کند تا ساکنان حاضر در یک ساختمان در مورد آتش سوزی قبل از رسیدن به وضعیت خطرناک و زمان مناسب برای تخلیه، هشدار دهید. سیستم‌های اعلام حریق همانطور که در بالا گفته شد به شکل‌های مختلفی در می‌آیند. بنابراین اگر مطمئن نیستید کدام یک را انتخاب کنید، بهتر است برای نیازهای خود با یک شرکت معتبر مشورت کنید. صرف نظر از انتخاب سیستم اعلام حریق، آن‌ها مجبورند قسمت نصب را با یک شرکت حرفه‌ای بسازند و برای نگهداری صحیح آن‌ها از تمام دستورالعمل ها پیروی کنند. داشتن بهترین و عالی ترین سیستم برای ساختار خود به محافظت از جان و مال در مواقع اضطراری کمک می‌کند. آتریا ایمن کار یک شرکت قابل اعتماد است که سال‌­ها در زمینه سیستم‌های حفاظت از آتش تخصص دارد. ما خدمات طراحی و نصب را ارائه خواهیم داد که دقیقاً متناسب با هر نیاز فردی است.

طراحی سیستم اعلان حریق

سیستم‌های اعلان حریق آدرس پذیر (Addressable)

این دسته از سیستم‌های اعلان حریق به منظور استفاده در پروژه‌های بزرگتر و به منظور شناسایی سریع‌تر موقعیت حریق استفاده می‌شوند. این پروژه­‌ها شامل بیمارستان­‌ها و مراکز درمانی بزرگ، هتل‌­ها، دانشکده‌­ها، ادارات بزرگ، مجتمع­‌های تجاری با واحد­های متعدد، مجتمع­‌های اداری و مسکونی با واحدهای بالا و… می­‌شوند. سیم کشی در این نوع سیستم­‌ها به صورت حلقه یا لوپ است. یعنی سیم کشی از ترمینال خروجی لوپ در کنترل پنل شروع شده و بعد از عبور از تجهیزات مجددا به کنترل پنل و ترمینال ورود لوپ، وارد می‌­شود. در سیستم اعلان حریق آدرس پذیر، تمام تجهیزات شامل انواع دتکتورها، شستی­‌ها، آژیرها، فلاشرها، ماژول­‌ها و… می‌­توانند روی لوپ و در کنار یکدیگر قرار بگیرند و نیازی به مسیر مجزا برای دتکتور­‌های حریق (دتکتورها و شستی‌ها) و تجهیزات اعلام کننده‌ی حریق (آژیرها و فلاشرها) نمی­‌باشد. در سیستم آدرس پذیر چیدمان تجهیزات کشف و اعلان حریق به صورت یک حلقه (لوپ) به کنترل پنل متصل می­‌شوند. به گونه­‌ای که دو سیم مثبت و منفی از مرکز کنترل خارج شده و به تک تک تجهیزات متصل می‌­شوند و در نهایت به مرکز کنترل برمی­‌گردد. در سیستم آدرس­پذیر هر تجهیز آدرس منحصربه فرد خود را دارد و با مرکز کنترل در ارتباط است. در صورت تشخیص حریق و بروز خطا در هر یک از تجهیزات ورودی روی لوپ، آدرس دقیق آن در مرکز کنترل نمایش داده می‌­شود.

مزایای سیستم اعلام حریق آدرس پذیر:

  • نیاز به کابل کشی کمتر نسبت به سیستم متعارف
  • عیب یابی سریع تر و راحت تر نسبت به سیستم متعارف
  • انعطاف پذیری بالا در تعریف روابط بین ورودی­‌ها و خروجی‌­های سیستم
  • ارائه امکانات نرم افزاری فراوان جهت کنترل و مدیریت سیستم اعلام حریق
  • دقت بسیار بیشتر در مقایسه با سیستم‌های متعارف و تشخیص دقیق محل وقوع حریق
  • اغلب در پروژه­‌های متوسط و بزرگ مورداستفاده قرار می­‌گیرند

معایب سیستم اعلام حریق آدرس پذیر:

  • بالاتر بودن هزینه استفاده از این سیستم‌ها در پروژه‌های کوچک نسبت به سیستم‌های متعارف
  • نصب و راه اندازی مشکل و نیاز به برنامه ریزی کردن مرکز کنترل و تجهیزات
  • ایجاد سردرگمی در کاربران عمومی نظیر نگهبانان به علت عدم سادگی در بهره برداری از مراکز کنترل برخی سازندگان در پاره‌ای از موارد
  • ناسازگار بودن تجهیزات سازندگان مختلف با هم و امکان استفاده از محصولات فقط یک سازنده در بیشتر اوقات

سیستم آدرس پذیر هوشمند(Analogue Addressable System)

سیستم‌­های متعارف و آدرس ­پذیر علی‌­رغم تمایز در نحوه­‌ی هم­‌بندی و سطح فناوری به کار گرفته شده در آن­‌ها، در یک اصل مشترک هستند و آن نحوه­ ی عملکرد رله گونه­‌ی دتکتورهاست، در حالی که در سیستم هوشمند که آن­ را سیستم آدرس ­پذیر آنالوگ نیز می­‌خوانند، اساس عملکرد بر پایه­‌ی استفاده از ریز پردازنده در دتکتورها و تابلوی کنترل مرکزی و راهبری نرم افزاری پی­‌ریزی شده است. یک سیستم هوشمند بر طبق استاندارد به سیستمی اطلاق می ­شود که در آن از تجهیزات هوشمند (Analogue  Addressable) استفاده شود. یعنی مقدار جریان خروجی هر دتکتور، بستگی به احساس دتکتور از شرایط محیط داشته و طبق آن جریان آنالوگ تغییر می‌­­کند. این مورد وقتی قابل توجه است که بدانیم در سیستم‌­های آدرس پذیر و مرسوم هر دو دتکتور فقط در دو حالت نرمال و آلارم مانند یک کلید دو حالته­‌ی صفر و یک عمل می­­‌کنند. در این­ گونه سیستم­­‌ها دتکتورها همواره فعال هستند و به طور پیوسته پاسخگوی سیگنال‌­های ارسالی از سوی تابلوی کنترل مرکزی هستند. در سیستم هوشمند تمامی دتکتورهای سقفی استفاده شده از نوع هوشمند (Analogue) می‌باشد. هم‌­بندی سیستم‌های هوشمند نیز مانند سیستم‌­­های آدرس ­پذیر به صورت حلقوی است و می­­‌توان با هر حلقه ده هزار متر مربع را فارغ از تعداد دتکتورها تحت پوشش قرار داد. در سیستم­‌های آدرس پذیر یا مرسوم نمی­‌توان فهمید وضعیت هر دتکتور چقدر نزدیک به آلارم می­‌باشد. بنابراین وجود گرد و غبار و اثرات محیطی به راحتی احساس نمی­‌شود. همچنین در این دو نوع از قبل نمی‌­توان عمر دقیق دتکتور را  پیش­‌بینی کرد و زمان تعویض آن­ را فهمید، می­­‌بایست حتما فالت پیش آید و مدتی وقت­‌گیری کند و حتی مدتی سیستم خارج از سرویس باشد.

عملکرد سیستم آدرس پذیر:

در این سیستم تکنیک  (Multiplex ) اجازه می‌­­دهد هر دتکتور مستقلا اطلاعات را به پنل کنترل ارسال نماید. در هر زمان دتکتورها مشخصات شناسایی آدرس خود را به پنل کنترل ارسال می‌­­نماید و علاوه بر آن از طرف تابلو هم یکسری اطلاعات به دتکتور ارسال می­‌شود. این نوع کار باعث می­‌شود که همیشه پنل مراقب باشد که کدام تجهیز خروجی غیر عادی ارسال می­‌کند. پیغام‌­­های عادی همیشه بر روی صفحه‌ی نمایش (LCD) کنترل پنل مرکزی نوشته می‌شود.

توجه شود در صورت عملکرد دتکتور جریان آن به شدت تغییر می­‌یابد. پس از چک اولین دتکتور، سیستم به سراغ دومین تجهیز می­‌رود و همه‌­­ی تجهیزات به ترتیب چک می­­‌گردند.