فرار اضطراری و اطفاء حریق
طبق ماده 85 قانون ایمنی، بهداشت و رفاه در کار براي صیانت نیروي انسانی و منابع مادي کشور رعایت دستورالعمل‌هایی که از طریق شوراي عالی حفاظت فنی (جهت تامین حفاظت فنی) و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (جهت جلوگیري از بیماری‌هاي حرفه‌اي و تامین بهداشت کار و کارگر و محیط کار) تدوین می‌شود، براي کلیه کارگاه‌ها، کارفرمایان، کارگران و کارآموزان الزامی است.
طبق ماده 91 کارفرمایان و مسئولان کلیه واحدهاي موضوع ماده 85 این قانون مکلفند بر اساس مصوبات شوراي عالی حفاظت فنی براي تامین حفاظت و سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار وسایل و امکانات لازم را تهیه و در اختیار آنان قرار داده و چگونگی کاربرد وسایل فوق الذکر را به آنان بیاموزند و در خصوص رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی نظارت نمایند. افراد مذکور نیز ملزم به استفاده و نگهداري از وسائل حفاظتی و بهداشت فردي و اجراي دستورالعمل‌هاي مربوط به کارگاه می‌باشند .
بر حسب قانون کار، نیاز به ارائه اطلاعات، آموزش و نظارت کافی برای اطمینان از ایمنی کارکنان دارد و همچنین چنین دستورالعمل‌ها، آموزش‌ها و غیره باید از کارکنان با نیازهای خاص استفاده کنند، تا از آنها در برابر خطرات احتمالی در محیط کار حفاظت شود. در نظر گرفتن همه کارمندان و هر کسی که با محل کار در ارتباط است باید بخشی از نحوه رسیدگی یک کارفرما به حوزه بهداشت و امنیت و رفاه و به ویژه تأمین دسترسی اضطراری و خروج از آن باشد.
علائم ایمنی تجهیزات اطفاء حریق، علائم فرار اضطراری و علائم اطفاء حریق را دارد.
به معنای فرار است
اصلی که تهیه وسایل فرار بر اساس آن استوار است این است که زمان موجود برای فرار (ارزیابی مدت زمان بین آتش سوزی و ناامن کردن وسایل فرار از محل کار) بیشتر از زمان مورد نیاز برای فرار است (مدت زمانی که به محض کشف و اخطار آتش سوزی به تخلیه همه نیاز خواهد داشت). صرف نظر از محل آتش سوزی، هنگامی که مردم از آن آگاه شدند، باید بتوانند با خیال راحت در یک مسیر فرار قابل تشخیص، به یک مکان ایمن پیش روند. برای دستیابی به این هدف، ممکن است لازم باشد از مسیر محافظت شود، یعنی با تهیه ساخت و ساز مقاوم در برابر آتش. همچنین یک مسیر محافظت شده در محل‌های کار یا خوابگاه یا امکانات نگهداری ضروری است. همچنین ممکن است برای جلوگیری از ورود دود در صورت آتش سوزی، فشار هوای مثبت به مسیر فرار اعمال شود.
شما به عنوان کارفرما باید ارزیابی خطر را انجام دهید تا اطمینان حاصل کنید که ابزار فرار کافی است. اگر در نتیجه ارزیابی‌های خود، پیشنهاد ایجاد هرگونه تغییر در وسایل و امکانات فرار را دارید، باید قبل از انجام هرگونه تغییر با مسئول آتش نشانی مشورت کنید.
هنگام ارزیابی کفایت ابزار فرار، باید به مسائل زیر توجه کنید:
- اندازه محل کار، ساخت آن، طرح، محتویات و تعداد و عرض راه‌های فرار موجود
- فعالیت در محل کار، جایی که افراد ممکن است در محل کار مستقر شوند و آنچه که ممکن است هنگام آتش سوزی انجام دهند
- تعداد افرادی که ممکن است در آن حضور داشته باشند و آشنایی آنها با محل کار
- توانایی آنها برای فرار بدون کمک
در همه محل‌های کار باید روش‌های فرار در صورت آتش سوزی به روشنی مشخص شده باشد. این مسیرهای فرار باید همیشه پاک باشند تا اطمینان حاصل شود که همه می‌توانند در صورت آتش سوزی یا موارد اضطراری از محل کار خارج شوند. از قرار دادن تابلوهای اعلانات در راهروها / مسیرهای فرار مراقبت کنید زیرا هر کاغذ روی صفحه می‌تواند در صورت آتش سوزی از بین رود. ترتیبات باید به همه اشخاصی که محل کار حضور دارند و به ویژه به پرسنلی مانند آتش نشانان که به فرآیند نظارت بر تخلیه اضطراری کمک می‌کنند، منتقل شود. برای درک اینکه چه نوع مسیرهای تخلیه اضطراری ممکن است مورد نیاز باشد، باید مقررات مربوطه را در نظر گرفت. همچنین باید برای تشخیص آتش سوزی، روشنایی اضطراری و خروج اضطراری استفاده شود.
می‌توان با مشاوره استانداردهایی مانند BS 5588 و BS 9999 که مربوط به منطقه خاص آتش است راهنمایی دریافت کرد. به عنوان بخشی از ارزیابی خطر آتش سوزی، شما، کارفرما، باید این مسئله را بررسی کنید که آیا در صورت وقوع آتش سوزی ، همه افراد در محل می‌توانند با خیال راحت از آنجا خارج شوند و به مکان ایمنی برسند.
اماکن کوچک
اگر محل کوچک باشد و طرح ساده‌ای داشته باشد، ممکن است ورودی و خروجی‌های طبیعی کافی باشد. قبل از اینکه بتواند فرار کند، امکان قطع شدن توسط دود یا شعله‌های آتش وجود ندارد.
محوطه‌های بزرگ یا چند طبقه
در مواردی که ساختمان از نظر اندازه و پیچیدگی افزایش می‌یابد، مسیرهای فرار باید پیچیده تر شوند. قانون کلی این است که افراد باید بتوانند به آتش سوزی، در هر کجای یک ساختمان که شروع می‌شود، پشت کنند و از آتش به یک مکان امن دور شوند. این معمولاً به معنای خروج از ساختمان و فاصله ایمن از آن در صورت آتش سوزی است. در مواردی که دو یا چند مسیر فرار وجود دارد، باید توجه شود که دود و شعله‌های آتش نمی‌توانند همزمان بیش از یک مسیر فرار را تحت تأثیر قرار دهند.
در همه اماکن
مسیرهای فرار باید از همه موانع پاک باشد. به طور کلی، راه‌های فرار باید حداقل یک متر عرض داشته باشند. مسیر فرار باید به مکانی ایمن، به طور معمول در خارج و دور از ساختمان منتهی شود. درهای موجود در مسیرهای فرار باید بدون استفاده از کلید همیشه برای استفاده در دسترس باشند. بسته به ریسک، باید از پد فشار یا وسایل panic bar استفاده شود. امنیت هرگز نباید بر امنیت مقدم باشد. اکنون بسیاری از دستگاه‌ها در دسترس هستند که هم از نظر ایمنی و هم از نظر امنیتی تأمین می‌شوند. در مواردی که کرکره غلتکی یا کوره‌های امنیتی در مسیر فرار نصب شده باشد، هنگام حضور افراد در محل ، باید آنها باز باشد. هنگام بررسی مسیرهای فرار از محل کار، یک کارفرما باید مطمئن باشد که کل سفر به یک مکان ایمن را ارزیابی کرده است. همه مسیرها باید تمیز نگه داشته شوند، از جمله مناطق خارج از محل که در مسیر فرار وجود دارند. کارکنان باید از کلیه راه‌های فرار احتمالی آگاه شوند و برای استفاده از آنها به عنوان بخشی از برنامه‌های اضطراری، باید به طور منظم از تمرینات اضطراری استفاده شود. همه محل ها باید دارای یک طرح فرار باشند که مشخصاً عملی را که کارمندان و دیگران باید در صورت آتش سوزی انجام دهند مشخص می‌کند. این ممکن است شامل وظایفی باشد که کارمندان برای بررسی مناطق پاک، بسته بودن درها و کمک به دیگران دارند.
افراد معلول
اگر افراد معلول در محل کار شما حضور دارند، هنگام برنامه ریزی برای استراتژی تخلیه باید نیازهای آنها در نظر گرفته شود. طیف گسترده‌ای از معلولیت‌های احتمالی را باید در نظر گرفت، از جمله افرادی که تحرک کمتری به دلیل سن دارند.
اطلاعات بیشتر در بخش 8 BS 5588 موجود است. این کد در مورد طراحی‌های فراگیر صحبت می‌کند و بیان می‌کند که ابزارهای قابل دسترس برای فرار و استراتژی ایمنی آتش نشانی مرتبط، باید به عنوان بخش جدایی ناپذیر از فرآیند طراحی در نظر گرفته شود و نه به عنوان یک موضوع جداگانه. در مواردی که ساختمانی به صورت فراگیر طراحی و مدیریت می‌شود تا دسترسی همه کاربران را فراهم کند، در صورت لزوم، از امکانات ارائه شده باید برای بهبود شرایط خروج استفاده شود.
بخش 46 BS 9999 این موضوع را به تفصیل گسترش می‌دهد و در مورد راهكارهای مقابله با افرادی با انواع مختلف معلولیت از جمله موارد زیر بحث می‌كند:
- افراد کم توان
- افرادی که از ویلچر استفاده می‌کنند
- افرادی که ناشنوا و کم شنوا هستند
- افراد نابینا و کم بینا
- افراد دارای ناتوانی شناختی
مقررات ساختمان 2010 – سند راهنمای فنی M – دسترسی و استفاده از آن توصیه‌های مفیدی را ارائه می‌دهد. همچنین به ترویج خروج و تخلیه ایمن برای افراد دارای معلولیت ( صفحه 138) مراجعه کنید، که شامل یک لیست بررسی ارزیابی خطر و یک برنامه خروج اضطراری شخصی از سازمان ملی معلولیت است.
مسیرهای فرار جایگزین
وقتی مسیرهای فرار خاصی ارائه می‌شود که بخشی از مسیرهای گردش طبیعی نیستند، مهم است که کارمندان از این موارد آگاه شوند. باید یک سیستم مدیریتی وجود داشته باشد تا اطمینان حاصل شود که این مسیرها و مسیرهای خروجی روشن و قابل استفاده هستند.
تخلیه
در نظر بگیرید که با توجه به ارزیابی خطر و سایر اقدامات احتیاطی مربوط به آتش سوزی، تخلیه محل کار چگونه صورت می‌گیرد. این ترتیبات بخشی جدایی ناپذیر از برنامه اضطراری را تشکیل می‌دهد و باید در دستورالعمل‌ها و آموزش‌های کارمندان لحاظ شود. در فرآیند تخلیه، نه تنها افرادی که در محل کار (شاغل یا غیر) حضور دارند، بلکه کسانی که برای فرار به کمک احتیاج دارند نیز باید در نظر گرفته شوند.
در اکثر محل‌های کار، تخلیه در صورت آتش سوزی به سادگی با واکنش هرکسی صورت می‌گیرد که به سیگنال هشدار داده شده هنگام کشف آتش واکنش نشان می‌دهد و با راه فرار به مکانی امن و دور از محل کار راه می‌یابد. این به عنوان تخلیه “همزمان” شناخته می‌شود و به طور معمول با به صدا درآوردن زنگ خطر از طریق سیستم هشدار آتش شروع می‌شود.
Occupant Fire-fighting
تجهیزات اطفاء حریق باید در محل موجود باشند تا کارکنان بتوانند بدون اینکه خود را در معرض خطر قرار دهند، در مراحل اولیه، آتش را خاموش کنند. این تجهیزات باید متناسب با خطرات باشد و کارکنان برای استفاده صحیح از آنها نیاز به آموزش دارند. در مکان‌های کوچک، داشتن یک یا دو خاموش کننده قابل حمل ممکن است تمام موارد مورد نیاز باشد. برای علامت گذاری به طور دائمی در محل و شناسایی تجهیزات اطفاء حریق باید از تابلو یا رنگ ایمنی (یا هر دو) استفاده شود. در محوطه‌های بزرگتر یا پیچیده تر، تعداد بیشتری از خاموش کننده‌های قابل حمل، که از نظر استراتژیک در سراسر مکان‌ها قرار دارند، مورد نیاز است و همینطور در این مکان‌ها به دلیل وسعت و پیچیدگی ساختاری نیاز به سایر روش‌های مبارزه با آتش می‌باشد.
تعمیر و نگهداری و آزمایش
اقدامات و تجهیزات ایمنی در برابر آتش در محل کار باید به صورت موثر نگهداری شود. این امر، شامل همه وسایل و لوازم جانبی مانند درب‌های آتش نشانی، راه پله‌ها، راهروها، سیستم‌های تشخیص و اعلام حریق، تجهیزات اطفاء حریق، اعلامیه‌ها و روشنایی اضطراری است. سرویس و نگهداری باید، دوره‌ای و منظم صورت گیرد و هرگونه نقصی باید در اسرع وقت برطرف شود. یک کارفرما یا کارمند معرفی شده می‌تواند بررسی‌ها و کارهای معمول نگهداری را انجام دهد. با این حال، اطمینان از قابلیت و عملکرد ایمن تجهیزات آتش نشانی و سیستم‌های نصب شده مانند هشدار دهنده‌های آتش و روشنایی اضطراری مهم است. برای سرویس‌های دوره‌ای و هرگونه تعمیرات لازم، بهتر است از یک فرد متخصص اسفاده شود. ثبت کار انجام شده بر روی چنین تجهیزات و سیستم‌هایی به نشان دادن انطباق با قانون کمک می‌کند.
چک لیست فرار اضطراری و اطفاء حریق
- آیا برنامه اضطراری برای محل کار در نظر گرفته شده است؟
- آیا تمرین‌های آتش نشانی و نظارت به صورت منظم انجام می‌شود تا پیشرفت‌هایی در این زمینه ایجاد شود؟
- آیا خاموش کننده‌ها از منظر هدف و ظرفیت کافی مناسب هستند؟
- آیا خاموش کننده‌های کافی در سراسر محل کار وجود دارد؟
- آیا انواع خاموش کننده‌های مناسب در نزدیکی محل‌های بالقوه آتشسوزی قرار دارند و آیا کاربران می‌توانند به آنها دسترسی پیدا کنند بدون اینکه خود را در معرض خطر قرار دهند؟
- آیا از علامت گذاری یا رنگ ایمنی (یا هر دو) برای علامت گذاری دائمی محل و شناسایی تجهیزات اطفاء حریق استفاده می‌شود؟
- آیا به افرادی که احتمال استفاده از کپسول‌های آتش نشانی را دارند، آموزش کافی داده شده است؟
- آیا استفاده از تجهیزات اطفاء حریق در برنامه اضطراری گنجانده شده است؟
- آیا همه درهای آتش نشانی و مسیرهای فرار و روشنایی و علائم مربوطه به طور منظم بررسی می‌شوند؟
- آیا تمام تجهیزات اطفاء حریق به طور منظم بررسی می‌شود؟
- آیا سایر تجهیزات برای کمک به وسایل فرار در ساختمان به طور منظم بررسی می‌شوند؟
- آیا دستورالعمل‌هایی برای کارمندان مربوطه در مورد آزمایش تجهیزات وجود دارد؟
- آیا کسانی که تجهیزات را آزمایش و نگهداری می‌کنند به درستی آموزش دیده‌اند؟
آخرین دیدگاه‌ها