اعلان حریق

منطقه‌بندی یا زون‌بندی حریق (Fire Zone)

سهولت، سرعت و دقت در تشخیص و تعیین محل وقوع حریق به ویژه ساختمان­‌های بزرگ، لزوم تقسیم­‌بندی ساختمان به مناطق کوچک­تر و مجزا را به وجود می‌­­آورد و مهم­ترین عوامل تعیین کننده مرزهای آن، کاربری، مساحت و بخش­‌بندی­‌های ضد حریق ساختمان است. هر ساختمان می­‌بایست به قسمت­‌های مختلف جهت تشخیص سریع حریق و اعلام آن تقسیم شود، تا بتوان به­‌ وسیله­‌ی سیستم، تشخیص و اعلام حریق را سریع‌­تر شناسایی کرد. مثلا در هنگام مشاهده‌ی حریق می­‌توان با فشار شستی آژیر را به صدا درآورد. در صورتی­‌ که زون­‌بندی اجرا نشده باشد، اعلام با تاخیر و موجب سردرگمی و تشخیص اشتباه می‌­شود.

تاثیر عوامل یاد شده در تعیین مناطق با رعایت موارد زیر میسر می‌‎گردد:

  • هر طبقه ساختمان که بیش از 300 متر مربع باشد باید یک منطقه مجزا محسوب شود.
  • حداکثر مساحت یک منطقه 2000 متر مربع است.
  • اگر کل مساحت طبقات یک ساختمان 300 متر مربع یا کمتر باشد می­‌توان آن را یک منطقه محسوب داشت.
  • بخش‌­بندی ضد آتش در ساختمان یکی از مهم­ترین شاخصه‌­های تعیین مناطق است. بنابراین علی‌رغم مساحت می‌­باید به آتش­‌بندی فضاها نیز توجه داشت. در این حالت مرزهای منطقه تشخیص حریق محدود به مرزهای بخش‌­بندی ضد آتش است. به همین دلیل پلکان، چاه آسانسور یا شفت­‌های دیگر که به وسیله دیواره‌­های ضد حریق از فضاهای دیگر مجزا شده‌­اند، می­‌توانند علی‌رغم مساحتی که دارند به عنوان یک منطقه در نظر گرفته شوند. بام­‌ها نیز منطقه جداگانه‌­ای محسوب می­‌شوند.
  • بنا به نحوه قرارگیری دیوارهای ضد حریق و فضاهای مجزا شده، مناطق ممکن است به صورت افقی (سطح طبقات) و یا عمودی (چاه آسانسور، پلکان و …) تعریف شوند.
  • حداکثر فاصله­‌ی جستجو در یک منطقه نباید بیش از 30 متر باشد. منظور از فاصله جستجو، مسافتی است که برای یافتن و رویت محل حریق باید طی شود. از این رو در ساختمان­‌هایی که دارای اتاق­‌های متعدد هستند بهتر است در بالای درهای مشرف به راهروها، چراغ‌­های نشانگر نصب گردد. در برخی ساختمان‌­ها ممکن است نصب چراغ نشانگر با توجه به محدودیت فاصله‌­ی جستجو موجب کاهش سطح مناطق و افزایش تعداد آن­‌ها گردد.
  • مناطق را از نظر هم بندی و سیم کشی می‌­توان به دو گروه منطقه­‌ی تشخیص و منطقه­­‌ی هشدار تقسیم نمود. در منطقه­‌ی تشخیص، هم‌­بندی بین دتکتورها و شستی‌­های اعلام حریق در سطح معینی که به عنوان یک منطقه تعریف شده است، صورت می­‌گیرد و به هنگام عمل نمودن یک شستی و یا فعال شدن یک دتکتور اتوماتیک، چراغ مربوط به همان منطقه و یا کد مربوط به همان دتکتور (در سیستم آدرس پذیر) در تابلوی کنترل مرکزی روشن می­‌شود. در حالی که هم‌­بندی بین آژیرها و سایر هشدار دهنده‌­های صوتی در حالی که ممکن است در یک منطقه انجام پذیرد، اما به هنگام فعال شدن می‌­تواند چند منطقه مجاور و یا همه مناطق را شامل شود. بنابراین یک منطقه هشدار می‌­تواند شامل چندین منطقه‌­ی تشخیص گردد.
  • مناطق تشخیص، ورودی‌ها و مناطق هشدار، خروجی‌­های تابلوی کنترل مرکزی را تشکیل می‌‌دهند. یکی از عوامل مهم در تعیین مشخصات تابلوی کنترل مرکزی، تعداد مدارهای ورودی و خروجی است.
  • عدم منطقه‌­بندی صحیح و هم­چنین افزایش تعداد مناطق بدون پیروی از منطقی خاص، باعث سردرگمی و ابهام در تعیین محل حریق می­‌شود.

استانداردهای زون­‌بندی در سیستم اعلام حریق

  • در سیستم کانونشنال هر ساختمان می­‌بایست حداقل یک زون باشد ( به عنوان مثال در شهرک­‌های با ساختمان­‌های یک طبقه­‌ی مجاور هم نمی‌­توان چند ساختمان را یک زون در نظر گرفت).
  • در سیستم کانونشنال هر طبقه می­‌بایست حداقل یک زون باشد (به عنوان مثال در یک آپارتمان نمی‌­توان چند طبقه را یک زون در نظر گرفت).
  • در سیستم آدرس پذیر نیز در صورت زون‌­بندی تجهیزات (تعیین زون­‌ها به صورت نرم افزاری) بزرگترین مساحت یک زون نباید از 2000 متر مربع بیشتر باشد (در برخی محصولات 1600 متر مربع است).
  • بهتر است شستی‌­های اعلام حریق (در مکان­‌هایی خاص مثل راهروی طبقات در یک واحد مسکونی) به عنوان یک زون مجزا در نظر گرفته شود.
  • پله­‌های فرار می­‌بایست به عنوان یک زون مجزا در نظر گرفته شوند.
  • موتورخانه و چاهک آسانسور می‌­بایست به عنوان یک زون مجزا در نظر گرفته شوند.
سیستم اطفا حریقConventional fire alarm system

سیستم گازی CO2

سیستم اطفاء حریق CO2 (دی اکسید کربن) برای محیط­‌های خطری که برق، متوسط غیر هدایت الکتریکی ضروری و یا مطلوب باشد، مفید است. دی اکسید کربن به فراوانی یافت می‌­شود، گازی غیر خورنده بوده و از حریق پشتیبانی نمی­‌کند (مخالف حریق) و یا با اکثر مواد واکنش نشان نمی‌­دهد. این سیستم طوری طراحی می‌­شود که پس از تخلیه، غلظت دی اکسید کربن در محیط خطر را بالا ببرد. این سیستم اکسیژن آزاد موجود در محل که از حریق پشتیبانی می­‌کند را حذف کرده و بدین ترتیب حریق را خاموش می­‌کند. سیستم اطفاء حریق دی اکسید کربن یک سیستم بسیار موثر است که می‌تواند برای بسیاری از انواع آتش مورد استفاده قرار گیرد. همچنین برای حریق­های سطحی نظیر مایعات قابل اشتعال و بیشتر مواد قابل احتراق جامد موٍثر می‌­باشد.

محیط‌­های زیر به نوعی جزء مناطقی هستند که در آن­‌ها از سیستم اطفاء حریق CO2 (دی اکسید کربن) استفاده می‌­شود:

  • چاپ پرس (Printing Presses)
    • خزانه
    • مخازن غوطه وری (Dip Tanks)
    • اتاق ساخت اسپری (Spray Booths)
    • اتاق موتور (Engine Rooms)
    • تجهیزات فرآیندی (Process Equipment)
    • گاز قابل اشتعال و یا مناطق ذخیره سازی مایعات

مزایای سیستم اطفاء حریق گازی CO2 :

  • عایق جریان الکتریکی
  • عدم تأثیرات مخرب بر عوامل زیست محیطی
  • قابلیت اطفاء محدوده زیادی از مواد
  • عدم تأثیر مخرب بر طبیعت
  • شارژ مجدد بسیار ساده و مقرون به صرفه

موارد کاربردهای اطفاء گاز: CO2:

  • مخازن و مایعات قابل اشتعال شامل : حلال‌ها، تانک‌های رنگ و ورنیش، اتاق‌های تهیه و پمپاژ رنگ، سالن‌های رنگ آمیزی، مخازن نفت، اتاق‌های آزمایش موتور، موتورخانه، صنایع چاپ و انتشارات تانک‌های ته نشین کننده مواد آتش زا و …
  • مخاطرات الکتریکی و الکترونیکی شامل: پست‌های برق، تونل‌های کابل، اتاق‌های ترانس، اتاق سوئیچ گیر و …
  • مخاطرات گروه A حریق شامل: آرشیوها و بایگانی‌های راکد و …

آیروسل

سیستم گازی آیروسل Aerosol

سیستم گازی آیروسل Aerosol

اطفاء حریق آیروسل Aerosol  شکلی از سیستم اطفاء حریق مشابه سیستم‌های اطفاء حریق گازی شیمیایی خشک مبتنی بر ذرات می­‌باشد. این نوع سیستم اطفاء حریق با نفوذ در زنجیره حریق و رادیکال­‌های آزاد حریق را به صورت شیمیایی اطفاء می‌­کند، سیستم­‌های اطفاء حریق آیروسل به صورت جامد می‌­باشد که این خود یک نوع مزیت به شمار می‌­آید که برخلاف سیستم­‌های اطفاء حریق گازی مشکلات افزایش و یا کاهش فشار بر اثر تغییرات دمایی را ندارند و اینکه بر اثر ضربه و فشار امکان ترکیدن و بروز خسارت را نیز ندارند .

سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آیروسل (Aersol)  سیستم مهار کننده آتش بر پایه پودر (ذرات جامد) و گاز(آیروسل) می­‌باشد. اطفاء حریق اتوماتیک آیروسل جامدی غیرسمی بوده و تا زمانی که به صورت الکتریکی و یا واکنش گرما زا فعال نشده است پایدار می­‌ماند و در صورت فعال شدن ترکیبی از پودر و گاز (آیروسل) با خاصیت خاموش کنندگی تولید می‌­نماید.
در مقایسه با اطفاء حریق گازی (که تنها منتشر کننده گاز می‌­باشند) و عوامل اطفاء حریق شیمیایی خشک (ذرات پودر مانند با سایز 25-150 میکرومتر) آیروسل ذرات جامد کوچکتر از 10 میکرومتر در قطر را منتشر می­‌کنند، که باعث ماندگاری بیشتر مواد در محل حریق می‌­شود.
بر خلاف مواد خشک شیمیایی که باید به طور مستقیم بر روی شعله نشانه گیری شوند آیروسل عامل شناور بسیار موثری فارغ از مکان و ارتفاع آتش می‌­باشد.

 سیستم اطفاء حریق آیروسل به 3 صورت فعال می شوند:

الکتریکال:

در این نوع حالت فعال شدن کنترل پنل پس از اینکه از طریق سیگنال­‌های دتکتوهای تشخیص دهنده دود و حرارت از بروز حریق اطمینان یافت، اقدام به ارسال ولتاژ 24 ولت بر روی کانکتور سیلندر آیروسل می‌­نماید که به محض رسیدن ولتاژ به کپسول آیروسل ماده اطفایی آیروسل آزاد شده و در 6 ثانیه کل حجم کپسول آیروسل در محیط تخلیه می‌­شود.

مکانیکال:

در این نوع فعال شدن، با توجه به وجود یک فتیله فوق حساس به جرقه و یا شعله، که در محیط کشیده شده است، به محض برخورد کوچکترین جرقه فتیله عمل کرده و در کمتر از 3 ثانیه (طول فتیله از 1/5 متر تا 3 متر است) باعث فعال شدن کپسول آیروسل شده و ماده اطفایی آیروسل داخل کپسول آیروسل تخلیه می‌­شود.

حرارتی:

سنسورهای داخل کپسول‌­های آیروسل به دمای 475 درجه سلسیوس حساس هستند، یعنی با رسیدن دما به 475 درجه کپسول به صورت اتوماتیک اقدام به آزادسازی ماده اطفایی آیروسل در محیط می‌­نماید.
همانطور که توضیح داده شد کپسول‌های آیروسل در صورت از کار افتادن هرکدام از فعال کننده­‌ها، امکان عملکرد به 2 روش دیگر را دارا هستند. البته در زمان فعال شدن ماده اطفایی آیروسل و خاموش کردن حریق توسط آیروسل محیط از گازی به صورت مه اشباع شده و به علت سبک بودن و هم وزن بودن با هوا تا 40 دقیقه در محیط ماندگار است که این امر برای جلوگیری از بازگشت حریق بسیار موثر است.

کاربرد آیروسل:

  • اتاق­‌های اسناد فیزیکی
  • اتاق­‌های اسناد کاغذی
  • انبار­های چوب و پارچه و مواد درون سوز
  • اتاق‌­های برق و دیسپاچینگ روم‌های برق فشار قوی
  • اتاق­‌های دیزل و سوخت

عملکرد سیستم اطفاء حریق آیروسل برای مهار و اطفاء حریق

عملکرد مهار آتش توسط آیروسل بستگی به چگالی ذرات آیروسل در مجاورت شعله دارد. هر چه سریع­تر اطراف شعله با آیروسل پوشانده شود عوامل مهار کننده موثرتری در پایان دادن به احتراق وجود خواهند داشت.

چهار روش آیروسل برای مهار حریق:

  • کم کردن و یا ایزوله کردن سوخت
    • کم کردن حرارت
    • کم کردن و یا ایزوله کردن اکسیژن
    • مهار واکنش زنجیره‌ای اجزا آتش زا

زمانی که ذرات آیروسل با شعله برخورد می‌­کنند، ذرات جامد آیروسل حرارت شعله را جذب، تبدیل به قسمت‌­های کوچکتر و حجم بزرگی از رادیکا ل­‌های پتاسیم (+K) را آزاد می­‌کند. رادیکال‌­های پتاسیم با هیدروکسید (OH+)، هیدروژن (H+) و اکسیژن (O+) ترکیب می‌­شوند که باعث ماندگاری جریان اطفاء حریق می‌­شود و تولید بی خطر مولکول‌­هایی مانند هیدروکسید پتاسیم (KOH) و آب (H2O) می­‌کنند.

میزان خطر گاز اطفاء آیروسل برای محیط زیست

سیستم اطفاء حریق آیروسل متراکم مانند سیستم  اطفاء حریق گازی از چهار روش برای خاموش کردن آتش استفاده می­‌کنند. آن‌ها روی چهار مولفه­‌ی چهار ضلعی آتش کار می‌­کنند، مولفه­‌های مختلفی که با هم جمع می‌­شوند تا واکنش شیمیایی متضمن هر آتشی را ایجاد کنند­. این چهار توانایی خاموش کننده­‌ی آتش عبارت اند از :

  • کاهش یا جداسازی سوخت
  •  کاهش گرما
  • کاهش یا جداسازی اکسیژن
  • جلوگیری از زنجیره­‌ی واکنش مولفه‌­های فوق

سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا سیستم اطفا آیروسل را جایگزین بسار مناسبی برای گاز هالون اعلام کرده است همچنین ازعوامل خطر زا برای لایه ازون محسوب نمی‌شود بر خلاف بسیاری ازعوامل هالو کربن‌ها، در نتیجه منع مصرف در آینده را نیز ندارد.

مزایای سیستم اطفاء حریق آیروسل

  • موثرترین در انواع رده بندی حریق­‌های کلاس A,B,C
  • ته نشین ناچیز در اثر تخلیه ماده اطفایی
  • بدون نیاز به لوله کشی و مخازن تحت فشار
  • غیر سمی و دوست دار محیط زیست و جایگزن مناسب گاز هالوژن 1301
  • هزینه بسیار پایین جهت تعمیرات و نگهداری
  • کم وزن و کم حجم و قابل جابجایی

موارد استفاده :

  • اتاق‌­های کنترل و IT
  • کارخانجات
  • مصارف دریایی کشتیرانی
  • کابین­‌های مخابرات
  • دفاتر پستی
  • مخازن سوختی
  • انبارهای اسناد و مدارک
  • کتابخانه‌­ها

سیستم اطفا گازیIG

سیستم گازی IG

IG یک گاز بی اثر است. شامل ترکیبی از آرگون و نیتروژن که هر دو از گازهای جوی می­‌باشند. سیستم IG با پتانسیل تخریب لایه ازون صفر، پتانسیل گرمایش جهانی صفر و طول عمر جوی صفر، بهترین استانداردهای زیست محیطی را دارا می­‌باشد. بنابراین این سیستم اطفاء حریق، راه حلی است برای شرکت­‌هایی که سیاست­‌های آگاهانه سازگار با محیط زیست را اتخاذ می­‌کنند. سیستم‌­‎های اطفاء حریق IG برای محافظت از اتاق­‌های سرور و کامپیوتری و مخابراتی، دارایی‌­های با ارزش، مصنوعات گران­بها و اتاق­‌های بایگانی ایده آل می‌­باشند. IG در سیلندرهای گاز فشرده شده است و کاملا خشک است. زمانی که تخلیه می‌­شود بدون تراکم بوده و باعث صدمه دیدن تجهیزات حساس و بحرانی نمی­‌شود. سیستم های IG، با ۲۰۰ و ۳۰۰ بار فشار می‌­تواند به صورت اتوماتیک و یا دستی تخلیه شوند. این گاز از طریق شبکه لوله کشی شده در محیط حفاظت شده و از طریق نازل­‌های ویژه، تخلیه و پخش می‌شود.

سیستم IG از طریق کاهش اکسیژن محیط آتش را خاموش می­‌کند. به منظور خاموش کردن آتش، سطح اکسیژن باید به ۱۴ درصد یا کمتر کاهش یابد. یک سیستم نرمال بسته به نوع منطقه خطر، طوری طراحی می‌­شود که اکسیژن را بین 8/13  تا  ۱۲۲% کاهش دهد.

سیستم IG برای محیط­‌های زیر مناسب می‌­باشد:

تجهیزات الکترونیکی و پردازش اطلاعات
اتاق­‌های سرور
عملیات کامپیوتری
تاسیسات مخابراتی
اتاق­‌های تابلو برق (Switchgear Rooms)
اتاق‌های کنترل
موزه‌­ها و بایگانی­‌ها
محیط­‌های کنترل سیگنال

دتکتور دودی

نصب و اجرای سیستم‌های اعلام حریق

تیم آتریا ایمن کار با بهره­ گیری از دانش متخصصان و تجربه عملکردی در پروژه­‌های سطح شهر تهران، توانسته است تا با سیستم­ های اعلام حریق متنوعی با برندهای مختلف کار کند و مواردی را به عنوان “خدمت” در پروژه‌ها معرفی کند. این خدمات توسط سازنده­ها (مخصوصا در مکان‌هایی با کاربری آزمایشگاه یا کارگاه­‌ها ساخت) در پروژه­‌های مشابه مورد پذیرش قرار گرفته‌­اند. کارشناسان آتریا ایمن کار (قسمت مهندسی برق و آی تی) توانسته‌­اند با علم و دانش کاربردی، این خدمات را با سیستم­‌هایی که در بازار وجود داشتند ترکیب کنند تا درضمن انطباق با استانداردها، قابلیت سیستم­‌های اعلام حریق را که اولین و مهمترین بخش اطلاع رسانی در زمان حریق می­‌باشد، افزایش دهند.

از جمله این خدمات:

  • نصب و راه‌اندازی سیستم اعلان حریق
  • پیاده‌سازی یک سیستم یکپارچه مهندسی حریق جهت کنترل دود و تخلیه‌ی افراد مطابق با استاندارد
  • لینک کردن کنترل پنل اعلام حریق به سیستم اگزاست و هوای تازه در پارکینگ‌­ها و پلکا‌‌ن‌­ها می‌باشد که موجب عملکرد صحیح سیستم‌­ها در زمان حریق می‌­شود.
  • شبکه کردن پنل‌های یک ساختمان بزرگ به منظور جلوگیری از جدایش ساختمان به زون‌های مجزا می­‌شود. این خدمت، هزینه طراحی و اجرای سیستم اعلام حریق را تا حدود30% کاهش می‌دهد. (این خدمت از سوی آتش‌نشانی پذیرفته شده است)
  • استفاده از خروجی پنل اعلام حریق برای تماس با یک مرکز (مانند آتش‌نشانی یا مالکین ساختمان) در مواقع اضطراری.
  • بررسی انواع سیستم­‌های سیم کشی برای افزایش سرعت پردازش داده­‌ها در پنل اعلام حریق و کاهش هزینه­‌ها در مصرف سیم و کابل. (این سیم کشی­‌ها در استانداردهای NFPA موجود بوده و از نظر آتش‌نشانی نیز پذیرفته شده است). قابل ذکر است که سیم‌­ها و کابل­‌های اعلام حریق باید از جنس کابل نسوز شیلددار انتخاب شوند که قیمت این نوع کابل نسبت به سایر کابل­‌های برق ساختمان تفاوت قیمت زیادی دارد.

نکته قابل توجه این است که اگر این خدمات و مشابه آن را به صورت مجزا به سیستم اعلام حریق وارد کنیم هزینه‌­های زیادی برای کارفرما خواهد داشت. اما با بررسی کارشناسان ما و در بازه زمانی حدودا 3 ساله در زمینه پنل­‌های اعلام حریق با استانداردهای بین المللی، توانسته­‌ایم تا از بین برندهای موجود، باکیفیت‌­ترین و کم هزینه‌ترین پنل اعلام حریق به همراه تجهیزات مربوطه را شناسایی کنیم.